عصب واگ چیست و چه نقشی در درمان چاقی دارد؟

عصب واگ یا واگوس (Vagus Nerve) خط مستقیم ارتباط بین روده و مغز است. دانشمندان در حال تحقیق هستند که چگونه این مسیر ممکن است نقش مهمی در چاقی ایفا کرده و ممکن است ابزاری کلیدی در ترویج کاهش وزن باشد.

در این مقاله به بررسی مزایای تحریک عصب واگ (VNS)، نقشی که عصب واگ می‌ تواند در چاقی داشته باشد و نکاتی در مورد تحریک عصب واگ برای کمک به آرامش سیستم عصبی خواهیم پرداخت.

عصب واگ چیست؟

عصب واگ طولانی ترین عصب جمجمه ای بدن است. این عصب می تواند سیگنال های مکانیکی و شیمیایی را از ساقه مغز (Brain stem) به بسیاری از اندام های اصلی بدن ما ارسال کند. عصب واگ جزء اصلی سیستم عصبی پاراسمپاتیک است.

عملکرد های مختلف سیستم عصبی پاراسمپاتیک در طول حالت استراحت و هضم غالب اند یعنی زمانی که بدن ما آرام است و سیستم عصبی می تواند بر حفظ انرژی و تنظیم فرآیند های غیر ارادی بدن تمرکز کند. سیستم عصبی پاراسمپاتیک بر بسیاری از عملکرد های بدن نظارت می کند، از جمله:

• هضم
• پاسخ سیستم ایمنی بدن
• کاهش ضربان قلب
• کنترل میزان تنفس
• کنترل خلق و خو

در حالی که تحقیقات محدود است، مطالعات گزارش کرده‌اند که تحریک عصب واگ (VNS) ممکن است به تحریک یا جلوگیری از ارسال سیگنال‌ های اشتها از مغز به دستگاه گوارش کمک کرده و باعث کاهش تمایل به غذا های پرچرب و شیرین شود.

تحریک عصب واگ چیست؟

تحریک عصب واگ یک روش درمانی جدید است که توسط سازمان غذا و داروی آمریکا یا همان FDA با واسطه یک دستگاه پزشکی قابل کاشت تایید شده است و در حال حاضر برای درمان افسردگی شدید، صرع و توانبخشی سکته مغزی استفاده می شود.

همچنین یک دستگاه VNS دستی مورد تایید FDA وجود دارد که نیازی به جراحی نداشته و برای درمان سردرد های خوشه ای و میگرن مورد استفاده قرار می گیرد. چندین دستگاه VNS پوشیدنی غیر تهاجمی را می توان به صورت آنلاین خریداری کرد تا به بهبود تون واگ کمک کند، استفاده از این دستگاه ها یک راه عالی برای آزمایش این است که آیا VNS ابزار خوب و کارآمدی برای شماست یا نه.

VNS تکانه های الکتریکی خفیفی را از عصب واگ چپ به مغز می فرستد و از سیگنال دهی سلول های مغز پشتیبانی می کند.

VNS چگونه به درمان چاقی کمک می کند؟

اگرچه VNS یک درمان تایید شده برای چاقی نیست، عصب واگ نقش حیاتی در هضم و سلامت روده ایفا می کند. جالب است بدانید که یک مطالعه موردی کوچک با تمرکز بر استفاده از VNS برای درمان افسردگی شدید نشان داد که از شش بیمار شرکت کرده در این مطالعه، در چهار بیمار در طول درمان علاوه بر کاهش وزن، علاقه به استفاده از VNS را برانگیخته است که می‌تواند به مدیریت وزن کمک کند.

حلقه بازخورد روده-مغز (با واسطه از طریق عصب واگ) نقش مهمی در احساس سیری ایفا می کند. مصرف مکرر غذا های پر کالری و شیرین ممکن است حساسیت نورون های واگ به سیگنال های محیطی را کاهش دهد، بنابراین، بدن نمی داند چه زمانی باید کوله سیستوکینین را آزاد کند و از احساس سیری جلوگیری می کند.

VNS ممکن است به عنوان یک راه حل بالقوه پیشنهاد شده برای کمک به نورون های واگ در واکنش و ارسال سیگنال های بیشتر برای ترشح هورمون سیری عمل کند که احتمالاً منجر به کاهش مصرف غذا می شود.

اگر تون واگ (تحریک) کم در ناحیه روده دارید، می تواند منجر به علائم فیزیکی مختلفی شود، از جمله:

• التهاب
• یبوست / اسهال
• حالت تهوع / استفراغ
• افزایش وزن
• اضطراب/افسردگی
• سردرد
• خستگی/بی خوابی
• درد مفاصل و عضلات

نکاتی درباره VNS برای بهبود سلامت

1- نفس عمیق بکشید

در حالی که دستگاه‌ های پزشکی VNS قابل کاشت برای کاهش وزن تأیید نشده‌ اند، می‌ توانید عصب واگ خود را به روش‌ های مختلفی برای کمک به بهبود هضم، سلامت روان و سلامت کلی تحریک کنید.

تمرکز حواس یا ذهن آگاهی، یوگا و تنفس عمیق راه‌ هایی عالی برای تحریک عصب واگ برای تقویت آرامش هستند.

تنفس دیافراگمی نوعی تنفس عمیق است که دیافراگم در هنگام دم منقبض شده و در بازدم شل می شود. این تمرین ذهن و بدن به مغز شما سیگنال می دهد که زمان استراحت و آرامش فرا رسیده است.

تنفس سنوبی نیز برای کمک به فعال کردن سیستم عصبی پاراسمپاتیک پیشنهاد شده است. این نوعی تنفس است که توسط ژاپنی‌ ها اقتباس شده و شامل کشیدن دست‌ ها روی سر و دم و بازدم آهسته است. برخی مطالعات محدود نشان داده اند که تنفس سنوبی ممکن است منجر به کاهش چربی در زنان چاق گردد.

2- انجام دوش آب سرد

قرار دادن بدن در معرض دمای سرد زیر دوش، پاشیدن آب سرد به صورت یا غوطه‌ ور شدن در آب سرد برای حدود سه دقیقه، یک راه‌ های عالی برای تحریک عصب واگ است. مطالعات نشان داده اند که آب سرد ممکن است به سرعت به افزایش متابولیسم، تحریک چربی سوزی و به طور بالقوه به مدیریت وزن کمک کند.

3- رژیم غذایی خود را تغییر دهید

حذف غذا های بسیار فرآوری شده و شیرین از رژیم غذایی ممکن است به بهبود ارتباط محور روده و مغز و کاهش وزن کمک کند. غذا های سرشار از اسیدهای چرب امگا 3 (ماهی، مغزها، دانه ها) می توانند به کاهش التهاب کمک کنند. غذا های پر فیبر به عنوان پری بیوتیک عمل می کنند که توسط باکتری های روده تخمیر شده و اسیدهای چرب با زنجیره کوتاه تولید می کنند و ممکن است به تحریک هورمون های مسئول سیری و تنظیم انرژی دریافتی کمک کند.

مواد غذایی سرشار فیبر عبارتند از:

• لوبیا / حبوبات
• کنگر فرنگی
• آووکادو
• سیب
• جو دوسر
• سبزیجات
• مرکبات

4- مرتبا ورزش کنید

داشتن تحرک کافی و حرکت روزانه بدن برای کاهش وزن و تندرستی حیاتی است. ورزش خفیف تا متوسط، عصب واگ را فعال می کند و دوپامین را افزایش می دهد.

تمرینات هوازی و فعالیت هایی که عصب واگ را تحریک می کنند و باعث کاهش وزن می شوند عبارتند از:

• پیاده روی / دویدن
• شنا كردن
• رقصیدن
• باغبانی
• دوچرخه سواري
• یوگا

5- از ماساژ واگ استفاده کنید

عصب واگ را می توان با ماساژ دادن نقاط لمسی خاص روی بدن تحریک کرد.

ماساژ واگ به یک ابزار محبوب برای کاهش استرس و کمک به تنظیم احساسات اضطراب تبدیل شده است. یک مطالعه نشان داد که 60 دقیقه رفلکسولوژی پا می تواند فشار خون و ضربان قلب شما را کاهش داده و تون (تحریک) واگ را بهبود بخشد.

ماساژ واگ همچنین ممکن است به کاهش علائم میگرن، بهبود هضم و کاهش التهاب کمک کند.

نقاط موثر بدن برای ماساژ عصب واگ عبارتند از:

• گردن
• معده
• گوش ها
• پا

6- انجام فستینگ یا روزه داری

فستینگ متناوب به سیستم گوارش شما استراحت می دهد و می تواند به کاهش وزن و بهبود تون واگ کمک کند.

در حالی که زمان فستینگ ممکن است از فردی به فرد دیگر متفاوت باشد، پیروی از یک فستینگ 14 تا 18 ساعته معمول است، اما مهم است که قبل از روزه گرفتن با پزشک خود صحبت کنید، زیرا برای همه توصیه نمی شود.

در حالی که VNS به عنوان یک درمان رسمی برای چاقی تایید نشده است، محققان به مطالعه اثرات ارتباط روده و مغز با هضم، سیری و کاهش وزن ادامه می دهند. بسیاری از مطالعات کوچکتر نشان داده اند که بهبود تون واگ می تواند سلامت روده را بهبود بخشیده و با احساس استرس و اضطراب مقابله کند.

در این بین، تحریک عصب واگ از طریق تنفس عمیق، ورزش منظم و ماساژ راهی عالی برای بهبود سلامت جسمی و روانی است.

خلاصه ای از نکات گفته شده:

1. عصب واگ یک مسیر ارتباطی مهم بین روده و مغز است.
2. حسگرهای عصب واگ با تحریک ترشح هورمون کوله سیستوکینین که به سیری کمک می کند، به مغز می گویند که چه زمانی سیر و گرسنه هستیم.
3. تحریک عصب واگ به طور رسمی برای کاهش وزن تایید نشده است. با این حال، دانشمندان در حال حاضر در حال بررسی هستند که آیا این می تواند ابزاری برای مدیریت چاقی باشد یا نه.
4. شما می توانید عصب واگ خود را از طریق تنفس عمیق، ماساژ، ورزش و برخی از رژیم های غذایی تحریک کنید.

منابع

1- Vagal nerve stimulator: Evolving trends

2- Vagus Nerve as Modulator of the Brain–Gut Axis in Psychiatric and Inflammatory Disorders

ترجمه و بازنویسی شده توسط مجله پزشکی سلام