سرطان دهان یک نگرانی جدی است که نیازمند توجه از سوی همه اقشار جامعه می باشد. علیرغم شدت آن، عدم آگاهی در مورد این بیماری وجود دارد.
از آنجایی که آوریل، ماه آگاهی از سرطان دهان است، دکتر Ashish Gupta، آموزش دیده در آمریکا، انکولوژیست پزشکی دارای گواهی هیئت مدیره آمریکایی، رئیس انکولوژی پزشکی مرکز سرطان بیمارستان Unique، در ادامه به شرح شش جنبه مهم سرطان دهان که همه باید با آنها آشنا شوند، می پردازد.
سرطان دهان چیست؟
سرطان دهان به سرطانی اطلاق می شود که در هر یک از قسمت های تشکیل دهنده دهان (حفره دهان) ایجاد می شود. سرطان دهان می تواند در موارد زیر رخ دهد:
- لب
- لثه
- زبان
- پوشش داخلی گونه ها
- سقف دهان
- کف دهان (زیر زبان)
سرطانی که در داخل دهان ایجاد می شود، گاهی اوقات سرطان دهان یا سرطان حفره دهان نامیده می شود.
سرطان دهان یکی از چندین نوع سرطان است که در دسته ای به نام سرطان های سر و گردن دسته بندی می شوند. سرطان دهان و سایر سرطان های سر و گردن اغلب به طور مشابه درمان می شوند.
سرطان های دهان زمانی شکل می گیرند که سلول های روی لب یا دهان تغییراتی (جهش) در DNA خود ایجاد کنند. DNA سلول حاوی دستور العمل هایی است که به سلول می گوید چه کاری انجام دهد.
تغییرات جهش ها به سلول ها دستور می دهد زمانی که سلول های سالم می میرند به رشد و تقسیم خود ادامه دهند. تجمع سلول های سرطانی غیر طبیعی دهان می تواند تومور ایجاد کند. با گذشت زمان ممکن است در داخل دهان و در سایر نواحی سر و گردن یا سایر قسمت های بدن پخش شوند.
سرطان های دهان معمولاً در سلول های صاف و نازک (سلول های سنگفرشی) که لب ها و داخل دهان شما را پوشانده اند شروع می شود. بیشتر سرطان های دهان، کارسینوم سلول سنگفرشی هستند.
مشخص نیست که چه چیزی باعث جهش در سلول های سنگفرشی می شود که منجر به سرطان دهان می شود. اما پزشکان عواملی را شناسایی کرده اند که ممکن است خطر ابتلا به سرطان دهان را افزایش دهد.
شش نکته درباره سرطان دهان که باید بدانید
1- هرچه زودتر شناسایی شود، شانس درمان بالاتر است
احتمالاً این ضرب المثل را شنیده اید که «پیشگیری بهتر از درمان است» و به ویژه این عبارت در مورد سرطان دهان صادق است. تشخیص زودهنگام سرطان دهان بسیار مهم است زیرا شانس درمان موفقیت آمیز را افزایش می دهد.
به طور منظم به دندانپزشک خود مراجعه کنید. به عنوان بخشی از یک معاینه معمول دندانپزشکی، از دندانپزشک خود بخواهید که کل دهان شما را از نظر نواحی غیر عادی که ممکن است نشان دهنده سرطان دهان یا تغییرات پیش سرطانی باشد، بررسی کند. معاینات منظم دندان پزشکی می تواند به شناسایی علائم مشکوک در مراحل اولیه کمک کند.
2- سیگار و الکل از علل اصلی سرطان دهان اند
کشیدن سیگار و نوشیدن الکل از عوامل خطر بزرگ برای سرطان دهان هستند، حتی مصرف متوسط آنها می تواند مضر باشد. دکتر Gupta خاطر نشان می کند که انتخاب های سالم تر می تواند به کاهش خطر کمک کند، بدون توجه به سن یا عادات گذشته.
مصرف تنباکو را متوقف کنید یا شروع نکنید. اگر از تنباکو استفاده می کنید، آن را متوقف کنید. اگر از تنباکو استفاده نمی کنید، شروع نکنید. استفاده از تنباکو، چه دودی یا جویده شده، سلول های دهان شما را در معرض مواد شیمیایی خطرناک سرطان زا قرار می دهد.
الکل را فقط در حد اعتدال بنوشید. مصرف بیش از حد مزمن الکل می تواند سلول های دهان شما را تحریک کرده و آنها را در برابر سرطان دهان آسیب پذیر سازد. اگر مصرف الکل را انتخاب می کنید، این کار را در حد اعتدال انجام دهید. برای بزرگسالان سالم، این به معنای روزانه یک نوشیدنی برای زنان در تمام سنین و مردان بالای 65 سال و حداکثر دو نوشیدنی در روز برای مردان 65 سال و کمتر است.
3- همه ی افراد را تحت تاثیر قرار می دهد
سرطان دهان تبعیض قائل نمی شود. در حالی که سیگار کشیدن و افزایش سن این خطر را افزایش می دهند، می تواند هر کسی را بدون در نظر گرفتن سن یا سبک زندگی تحت تاثیر قرار دهد. چه جوان هستید و سیگار نمی کشید و چه مسن تر بوده و قبلاً سیگار می کشیدید، مهم است که مراقب سلامت دهان و دندان خود باشید.
4- اچ پی وی نیز در ابتلا به سرطان دهان موثر است
امروزه مشخص شده است که ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) در سرطان دهان نقش دارد. انجام رابطه جنسی ایمن و واکسینه شدن در برابر HPV، به خصوص اگر در گروه پرخطر قرار دارید، می تواند به محافظت از شما در برابر این ویروس و کاهش خطر ابتلا به سرطان دهان کمک کند.
5- محافظت لب ها در برابر آفتاب خطر سرطان را کاهش می دهد
قرار گرفتن در معرض آفتاب فقط یک نگرانی برای سرطان پوست نیست. قرار گرفتن طولانی مدت در معرض نور خورشید همچنین می تواند خطر ابتلا به سرطان لب را افزایش دهد. محافظت از لب هایتان با بالم لب هایی که دارای SPF هستند و استفاده از کلاه های لبه‌دار وقتی بیرون از آفتاب هستید می تواند به محافظت از شما در برابر اشعه های مضر UV کمک کند.
6- علائم سرطان دهان را بشناسید
علائم و نشانه های سرطان دهان ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- زخم لب یا دهان که خوب نمی شود
- یک لکه سفید یا قرمز در داخل دهان شما
- لق شدن دندان ها
- وجود برآمدگی یا توده در داخل دهان شما
- درد دهان
- گوش درد
- بلع دشوار یا دردناک
اگر علائم و نشانه های مداومی دارید که شما را آزار می دهد و بیش از دو هفته طول می کشد، با پزشک یا دندانپزشک خود قرار ملاقات بگذارید. پزشک شما احتمالاً ابتدا سایر علل شایع تر (به طور مثال عفونت) که مسبب نشانه های شما شده اند را بررسی میکند.
گزینه های درمانی مختلفی از جمله جراحی، پرتودرمانی و داروهای خاص وجود دارد. نکته کلیدی این است که در اسرع وقت به دنبال کمک باشید و در طول درمان به خوبی از سلامت کلی خود مراقبت کنید.
سخن پایانی
سرطان دهان یک تهدید جدی است که توجه همه افراد را می طلبد. با درک خطرات، آگاهی از اهمیت تشخیص زود هنگام و انجام اقدامات پیشگیرانه مانند واکسیناسیون، انطباق عادات سالم، مصرف کمتر الکل و محافظت از خود در برابر نور خورشید، می توانیم در جهت کاهش تاثیر سرطان دهان تلاش کنیم.
به طور کلی عواملی که می توانند خطر ابتلا به سرطان دهان را افزایش دهند عبارتند از:
- استفاده از تنباکو از هر نوع، از جمله سیگار، سیگار برگ، پیپ، تنباکوی جویدنی و غیره
- مصرف زیاد الکل
- قرار گرفتن بیش از حد لب ها در معرض نور خورشید
- یک ویروس مقاربتی به نام ویروس پاپیلومای انسانی (HPV)
- سیستم ایمنی ضعیف
به یاد داشته باشید که سلامت دهان و دندان شما اهمیت دارد، بنابراین همین امروز برای محافظت از آن اقدامات لازم را انجام دهید.
ترجمه و بازنویسی شده توسط مجله پزشکی سلام