بیماری رینود چیست؟ علائم، علل و راه های درمان

بیماری رینود (Raynaud’s disease) باعث می شود که برخی از نواحی بدن (مانند انگشتان دست و پا) در پاسخ به دمای سرد یا استرس احساس بی حسی و سردی کنند. در بیماری رینود، شریان‌ های کوچک‌ تری که خون را به پوست می‌ رسانند، باریک می‌ شوند. در نتیجه این اتفاق، جریان خون به مناطق آسیب دیده محدود شده که به آن وازواسپاسم می گویند.

اسامی دیگر بیماری رینود عبارتند از:

• پدیده رینود
• سندرم رینود

زنان بیشتر از مردان به بیماری رینود مبتلا می شوند. به نظر می رسد که این بیماری در افرادی که در آب و هوای سردتر زندگی می کنند، شایع تر است.

درمان بیماری رینود به شدت آن و اینکه آیا شما مشکلات پزشکی دیگری هستید یا نه بستگی دارد. برای اکثر مردم، بیماری رینود ناتوان کننده نیست، اما می تواند کیفیت زندگی شما را تحت تاثیر قرار دهد.

علائم بیماری رینود

برخی از علائم بیماری رینود عبارتند از:

• سردی انگشتان دست یا پا.
• مناطقی از پوست که ابتدا به رنگ سفید و سپس به رنگ آبی در می آیند. بسته به رنگ پوست شما، این تغییرات رنگ ممکن است سخت تر یا راحت تر دیده شوند.
• احساس بی‌ حسی، گزگز یا درد گزنده هنگام گرم شدن یا کاهش استرس.

در هنگام حمله رینود، نواحی آسیب دیده پوست معمولاً ابتدا رنگ پریده می شوند. در مرحله بعد، این مناطق اغلب تغییر رنگ داده و شما در آن نواحی احساس سردی و بی حسی می کنید. هنگامی که پوست گرم می شود و جریان خون بهبود می یابد، نواحی آسیب دیده ممکن است دوباره تغییر رنگ داده، ضربان داشته باشند و دچار حالت گزگز یا تورم شوند.

رینود در اکثر موارد انگشتان دست و پا را درگیر می کند، اگرچه می تواند سایر نواحی بدن مانند بینی، لب ها، گوش ها و حتی نوک سینه ها را نیز تحت تاثیر قرار دهد. پس از گرم کردن، بازگشت جریان خون به ناحیه می تواند تا 15 دقیقه به طول بیانجامد.

اگر سابقه رینود شدید و زخم یا عفونت در یکی از انگشتان دست یا پاهای آسیب دیده خود دارید، فوراً به پزشک خود مراجعه نمایید.

علل بیماری رینود

کارشناسان هنوز دلیل حملات رینود را به طور کامل درک نکرده اند. اما به نظر می رسد رگ های خونی در دست ها و پاها نسبت به دمای سرد یا استرس واکنش بسیار شدیدی نشان می دهند.

شریان های انگشتان دست و پا در معرض سرما یا استرس باریک می شوند. شریان های تنگ شده جریان خون را محدود می کند. با گذشت زمان، این شریان های کوچک می توانند اندکی ضخیم شده و جریان خون را حتی بیشتر محدود سازند.

دمای سرد محتمل ترین علت حمله است. مثلا قرار دادن دست ها در آب سرد، برداشتن چیزی از فریزر یا قرار گرفتن در هوای سرد. برای برخی افراد، استرس عاطفی نیز می‌ تواند باعث ایجاد یک دوره شود.

انواع رینود

دو نوع اصلی از این وضعیت وجود دارد. رینود می تواند به خودی خود رخ دهد که به شکل اولیه شناخته می شود. یا ممکن است همراه با سایر بیماری ها، که به شکل ثانویه شناخته می شود، اتفاق بیافتد. شکل اولیه رینود رایج ترین نوع است. اغلب بین 15 تا 30 سالگی شروع می شود. شدت آن از رینود ثانویه کمتر است. افراد مبتلا به رینود اولیه اغلب به یک بیماری مرتبط مبتلا نمی شوند.

1. رینود اولیه: این نوع که شایع ترین شکل بوده و بیماری رینود نیز نامیده می شود، نتیجه بیماری دیگری نیست. ممکن است آنقدر خفیف باشد که بسیاری از افراد مبتلا به رینود اولیه به دنبال درمان آن نباشند. رینود اولیه می تواند خود به خود از بین برود.
2. رینود ثانویه: این شکل که پدیده رینود نیز نامیده می شود، به دلیل یک بیماری دیگر ایجاد می گردد. اگرچه رینود ثانویه نسبت به شکل اولیه کمتر شایع می باشد، اما به شدت جدی تر است.

علائم رینود ثانویه معمولاً در حدود سنین 40 سالگی ظاهر می شود، یعنی دیرتر از علائم رینود اولیه.

علل رینود ثانویه عبارتند از:

• بیماری های بافت همبند: اکثر افرادی که به بیماری نادری به نام اسکلرودرمی مبتلا هستند که منجر به سفت شدن و زخم شدن پوست می شود، به بیماری رینود مبتلا می شوند. سایر بیماری هایی که خطر ابتلا به رینود را افزایش می دهند عبارتند از لوپوس، اختلالات تیروئید، آرتریت روماتوئید و سندرم شوگرن.
• بیماری عروقی انسدادی، مانند تصلب شرایین: این بیماری ها شامل تجمع رسوبات چربی در رگ های خونی است که قلب را تغذیه می کند و اختلالی که در آن رگ های خونی دست ها و پاها ملتهب می شوند. نوعی فشار خون بالا که بر شریان های ریه تأثیر می گذارد نیز ممکن است باعث رینود ثانویه شود.
• سندرم تونل کارپال: این وضعیت شامل فشار بر روی عصب اصلی دست است. فشار باعث بی حسی و درد در دست می شود که می تواند باعث شود دست نسبت به دمای سرد واکنش بیشتری نشان دهد.
• حرکات مکرر یا لرزش: تایپ کردن، نواختن پیانو یا انجام حرکات مشابه برای مدت طولانی می‌ تواند باعث آسیب‌ های ناشی از استفاده بیش از حد شود. همینطور استفاده از ابزارهای ارتعاشی مانند چکش تخریب و دریل بتن.
• سیگار کشیدن: سیگار کشیدن عروق خونی را باریک می کند.
• آسیب به دست ها یا پاها: به عنوان مثال می توان به شکستگی مچ دست، جراحی یا سرمازدگی اشاره کرد.
• برخی از داروهای خاص: این دارو ها شامل مسدود کننده های بتا برای فشار خون بالا، برخی دارو های میگرن، دارو های اختلال کمبود توجه/بیش فعالی، برخی دارو های سرطان و برخی دارو های سرماخوردگی هستند.

عوامل خطر بیماری رینود

عوامل خطر رینود اولیه عبارتند از:

• رابطه ی جنسی: این وضعیت زنان را بیشتر از مردان تحت تاثیر قرار می دهد.
• سن: اگرچه هر کسی ممکن است به این عارضه مبتلا شود، رینود اولیه اغلب بین سنین 15 تا 30 سالگی شروع می شود.
• آب و هوا: این بیماری همچنین در افرادی که در آب و هوای سردتر زندگی می کنند شایع تر است.
• سابقه خانوادگی: به نظر می رسد داشتن والدین، خواهر و برادر یا فرزند مبتلا به این بیماری خطر ابتلا به رینود اولیه را افزایش می دهد.

عوامل خطر رینود ثانویه عبارتند از:

• بیماری های خاص: این موارد شامل بیماری هایی مانند اسکلرودرمی و لوپوس است.
• مشاغل خاص: اینها شامل مشاغلی می شود که باعث آسیب های مکرر می شود، مانند استفاده از ابزارهایی که لرزش ایجاد می کنند.
• مواد خاص: این موارد شامل سیگار کشیدن، مصرف داروهایی که بر رگ های خونی تأثیر می گذارند و قرار گرفتن در اطراف برخی از مواد شیمیایی مانند وینیل کلرید می شود.

عوارض و خطرات احتمالی

1. اگر رینود ثانویه شدید باشد، کاهش جریان خون به انگشتان دست یا پا می تواند باعث آسیب بافت شود که البته بسیار نادر است.
2. یک شریان کاملاً مسدود می تواند منجر به زخم های پوستی یا بافت مرده شود. درمان این عارضه می تواند دشوار باشد. به ندرت، موارد درمان نشده بسیار بد ممکن است نیاز به برداشتن قسمت آسیب دیده بدن داشته باشد.

راه های پیشگیری از بیماری رینود

برای کمک به جلوگیری از حملات رینود:

1. در فضای باز از لباس گرم استفاده نمایید. وقتی هوا سرد است، کلاه، روسری، جوراب، چکمه و دستکش بپوشید. لباس زیر گرم نیز ممکن است کمک کننده باشد. مهم ترین قسمت برای پوشاندن، انگشتان دست و پا هستند.
2. اگر نوک بینی و لاله گوشتان بیش از حد سرد شد، از یک پوشاننده گوش و ماسک صورت استفاده نمایید.
3. ماشین خود را گرم کنید. قبل از رانندگی در هوای سرد بخاری ماشین خود را چند دقیقه روشن کنید.
4. در داخل خانه مراقب بوده و جوراب بپوشید. برای بیرون آوردن مواد غذایی از داخل یخچال یا فریزر از دستکش یا یک پارچه ضخیم استفاده کنید. برای برخی افراد، پوشیدن دستکش و جوراب در رختخواب در فصل زمستان مفید است.
5. از آنجا که دمای هوای محیطی که در آن قرار دارید می تواند باعث ایجاد حملات شود، کولر گازی خود را روی دمای گرم تری تنظیم کنید.

بیماری رینود چگونه تشخیص داده می شود؟

فرآیند تشخیص با پرسیدن سوالاتی در مورد سوابق پزشکی شما و انجام یک معاینه فیزیکی شروع می شود. ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی شما ممکن است یک آزمایش سرما از شما بگیرد/ این کار برای مشاهده تغییر رنگ در دست ها و انگشتان انجام می شود.

در طول آزمایش، دستان شما در معرض سرما قرار می گیرند. ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی شما همچنین ممکن است به رگ های خونی کوچک در ناخن های شما با میکروسکوپ نگاه کند.

بزرگسالانی که بعد از 35 سالگی به پدیده رینود مبتلا می شوند ممکن است برای یک بیماری زمینه ای مورد آزمایش قرار گیرند. در برخی موارد نیز برای تشخیص اینکه به کدام نوع از رینود مبتلا شده اید، ممکن است نیاز به انجام یک آزمایش خون داشته باشد.

بیماری رینود چگونه درمان می شود؟

درمان رینود به علائم، سن و سلامت عمومی شما و همچنین شدت بیماری بستگی دارد. هیچ درمانی برای پدیده رینود وجود ندارد، اما با انجام راهکار های مناسب می توان آن را مدیریت نمود. درمان ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• اجتناب از قرار گرفتن در معرض سرما
• گرم نگه داشتن خود با دستکش، جوراب، شال گردن و کلاه
• ترک سیگار
• استفاده از محافظ انگشت روی انگشتان دارای زخم
• اجتناب از ضربه یا لرزش دست (مانند ابزارهای ارتعاشی)
• مصرف داروهای فشار خون در فصل زمستان برای کمک به کاهش انقباض رگ های خونی .با ارائه دهندگان مراقبت های بهداشتی خود در مورد خطرات، مزایا و عوارض جانبی احتمالی همه دارو ها، قبل از مصرف آنها صحبت نمایید.

منبع مقاله

ترجمه و بازنویسی شده توسط مجله پزشکی سلام