کم کاری تیروئید (Hypothyroidism) زمانی اتفاق می افتد که غده تیروئید به اندازه کافی هورمون تیروئید تولید نمی کند. به این وضعیت تیروئید کم کار نیز می گویند. کم کاری تیروئید ممکن است در مراحل اولیه علائم قابل توجهی ایجاد نکند. با گذشت زمان، کم کاری تیروئید که درمان نمی شود می تواند منجر به سایر مشکلات سلامتی، مانند کلسترول بالا و مشکلات قلبی گردد.
برای تشخیص کم کاری تیروئید از آزمایش خون استفاده می شود. درمان با دارو های هورمون تیروئید معمولاً زمانی ساده، ایمن و مؤثر است که شما و پزشکتان دوز مناسب را برای خود پیدا کنید.
تیروئیدیت هاشیموتو، یک بیماری خود ایمنی است که در آن سیستم ایمنی به تیروئید حمله می کند، این بیماری یکی از شایع ترین علل کم کاری تیروئید است و بیشتر زنان تحت تاثیر خود قرار می دهد.
اما چگونه می توانیم تشخیص دهیم که تیروئیدمان به درستی کار نمی کند؟ علل کم کاری تیروئید کدامند؟ در ادامه با ما همراه باشید تا به این سوالات پاسخ دهیم.
تیروئید چیست؟
تیروئید یک غده پروانه ای شکل کوچک است که در پایین گردن، درست زیر سیب آدم قرار دارد. غده تیروئید دو هورمون اصلی می سازد: تیروکسین (T-4) و تری یدوتیرونین (T-3).
این هورمون ها بر هر سلول بدن تأثیر می گذارند. از تاثیرات آنها می توان به پشتیبانی و تنظیم سرعت استفاده بدن از چربی ها و کربوهیدرات ها، کنترل دمای بدن، اثر گذاری بر ضربان قلب تأثیر و کمک به کنترل میزان پروتئینی که بدن می سازد، اشاره کرد.
تیروئید برای عملکرد صحیح بدن بسیار مهم بوده و از طریق ترشح هورمون های تیروکسین (T4) و تری یدوتیرونین (T3)، به تنظیم متابولیسم سلول های بدن کمک می کند.
اختلال عملکرد تیروئید، مانند کم کاری تیروئید و پرکاری تیروئید، می تواند منجر به چندین مشکل سلامتی و ایجاد بیماری های متعددی گردد.
علائم کم کاری تیروئید
علائم کم کاری تیروئید به شدت بیماری بستگی دارد. مشکلات معمولاً به آرامی و اغلب در طی چندین سال ایجاد می شوند.
در ابتدا ممکن است به سختی متوجه علائم کم کاری تیروئید، مانند خستگی و افزایش وزن شوید و یا ممکن است فکر کنید آنها فقط بخشی از فرآیند افزایش سن و پیری هستند. اما از آنجایی که متابولیسم شما به آرامی کاهش پیدا می کند، ممکن است متوجه مشکلات آشکارتری شوید.
علائم کم کاری تیروئید ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- خستگی
- حساسیت بیشتر به سرما
- یبوست
- خشکی پوست
- افزایش وزن
- پف کردن صورت
- خشن شدن صدا
- مو و پوست زبر
- ضعف عضلانی
- درد عضلانی، حساسیت و سفتی
- چرخه های قاعدگی شدید تر از حد معمول یا نامنظم هستند
- نازک شدن مو ها
- کاهش ضربان قلب که برادی کاردی نیز نامیده می شود
- افسردگی
- مشکلات حافظه و تمرکز
در ادامه به شرح برخی از این علائم می پردازیم:
حساسیت بیشتر به سرما
برخی از افراد نسبت به سایرین نسبت به سرما حساس ترند، اما در غیر این صورت سالم هستند. با این حال، بسیاری از افرادی که دچار کم کاری تیروئیدهستند، آنقدر قادر به تحمل سرما نیستند که هنگام بیرون رفتن، چندین لایه اضافی روی لباس خود می پوشند و هنوز هم اغلب از سرد بودن شکایت می کنند!
مشکلات حافظه و تمرکز
با توجه به کمبود انرژی، تمرکز کافی برای انجام برخی وظایف ذهنی دشوار است. افراد مبتلا به کم کاری تیروئید اغلب فراموشکار هستند. برخی از افراد مبتلا به کم کاری تیروئید حتی دچار سردرگمی می شوند. هنگامی که این علائم در یک فرد مسن ظاهر می شود، تشخیص بیماری برای پزشکان دشوار است.
تغییرات قاعدگی
کم کاری تیروئید می تواند بر چرخه قاعدگی زنان تأثیر بگذارد. افرادی که دچار کم کاری تیروئید هستند، پریود هایشان معمولا شدید تر و طولانی تر (بیش از پنج تا هفت روز طول می کشند) خواهند بود. کاهش برون ده تیروئید حتی می تواند باعث ناباروری در برخی از زنان شود.
افزایش وزن
بسیاری از افراد مبتلا به کم کاری تیروئید بدون هیچ دلیل مشخص و بدون ایجاد در عادات غذایی خود دچار اضافه وزن می شوند.
خشکی پوست
خشکی دست ها، به خصوص در فصل زمستان، به این معنی نیست که شما دچار کم کاری تیروئید هستید. با این حال، اگر پوست شما نه تنها خشک، بلکه پوسته پوسته، رنگ پریده و سرد است، باید با یک متخصص مراقبت های بهداشتی مشورت کنید. گاهی اوقات کم کاری تیروئید ریشه این نوع مشکلات پوستی است.
ضربان قلب پایین
برخی از افراد مبتلا به کم کاری تیروئید سریعتر از حد معمول دچار تنگی نفس می شوند. این امر به این دلیل است که ضربان قلب ممکن است کندتر از حد معمول باشد. این امکان وجود دارد که ضربان قلب ما در حال استراحت بدون اینکه متوجه باشیم کند شده است. ممکن است ما از این موضوع آگاه نشویم تا زمانی که پزشک ما آن را در طول یک معاینه معمولی کشف کند.
درد عضلانی و درد مفاصل
درد های عضلانی و درد مفاصل توسط برخی از بیمارانی که دچار کم کاری تیروئید هستند، گزارش می شود. با این حال، در صورت عدم وجود علائم دیگر، به احتمال زیاد این درد ها ناشی از سایر مشکلات سلامتی مانند آرتریت و آرتروز است، به خصوص اگر فرد مسن باشد. در هر صورت بهتر است تا در این خصوص با پزشک مشورت کنید.
خستگی
کسانی که از کم کاری تیروئید رنج می برند، ممکن است احساس کنند که بدن با حرکت آهسته کار می کند. افراد مبتلا، معمولا کمبود انرژی را تجربه می کنند. در واقع، خستگی یکی از شایع ترین علائم است. بدون دلیل رخ می دهد و حتی پس از یک خواب خوب شبانه ادامه می یابد.
یبوست
یبوست دلایل مختلفی دارد، از جمله رژیم غذایی کم فیبر، بارداری، سندرم روده تحریک پذیر و سرطان کولورکتال. در برخی موارد، یبوست نیز به دلیل کم کاری تیروئید ایجاد می شود: بدن با حرکت آهسته کار می کند و مدفوع به طور موثر کمتری از طریق روده به سمت راست روده منتقل می شود.
کم کاری تیروئید در کودکان و نوجوانان
به طور کلی، کودکان و نوجوانان مبتلا به کم کاری تیروئید علائمی مشابه علائم بزرگسالان دارند. اما آنها همچنین ممکن است علائم زیر را داشته باشند:
- رشد ضعیف که منجر به کوتاهی قد می شود
- تاخیر در رشد دندان های دائمی
- تاخیر در بلوغ
- رشد ذهنی ضعیف
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
اگر بدون دلیل احساس خستگی می کنید یا علائم دیگر کم کاری تیروئید را دارید به پزشک مراجعه کنید.
اگر از دارو های هورمون تیروئید برای کم کاری تیروئید استفاده می کنید، توصیه های ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی خود را در مورد اینکه چند وقت یکبار نیاز به قرار ملاقات های پزشکی دارید را دنبال کنید.
در ابتدا، ممکن است نیاز به قرار ملاقات های منظم داشته باشید تا مطمئن شوید که دوز مناسب دارو را دریافت می کنید. با گذشت زمان، ممکن است نیاز به معاینات داشته باشید تا ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی شما بتواند وضعیت و داروی شما را کنترل کند.
منابع
1- Hypothyroidism (underactive thyroid)
ترجمه و بازنویسی شده توسط مجله پزشکی سلام