آیا «یائسگی مردانه» یک چیز واقعی است؟ همینطور است و به آن آندروپوز می گویند. با این حال، ممکن است تا به حال چیز زیادی در مورد آن ندیده یا نشنیده باشید.
یائسگی مردانه رایج ترین اصطلاح برای آندروپوز بوده و کاهش تستوسترون مرتبط با افزایش سن را در مردان توصیف می کند. علائم کلی عبارتند از خستگی، بی خوابی، تغییرات رفتاری و غیره. همچنین می تواند بر باروری نیز تأثیر بگذارد.
یائسگی مردانه شامل کاهش تولید تستوسترون در مردانی است که در سنین 50 سال یا بیشتر هستند. اغلب به هیپوگنادیسم وابسته است. هر دو بیماری شامل کاهش سطح تستوسترون و علائم مشابه هستند.
همین گروه از علائم به عنوان کمبود تستوسترون، کمبود آندروژن و هیپوگنادیسم دیررس نیز شناخته می شود.
تستوسترون هورمونی است که در بیضه های مردان تولید می شود و کاری بیشتر از تقویت میل جنسی شما انجام می دهد. همچنین باعث ایجاد تغییرات در دوران بلوغ شده، انرژی ذهنی و فیزیکی شما را تامین می کند، توده عضلانی شما را حفظ کرده، پاسخ جنگ یا گریز و سایر ویژگی های کلیدی تکاملی شمار را تنظیم می نماید.
برای اینکه در جریان آمار و ارقام این شرایط قرار بگیرید، بدانید که به طور مثال در هر زمان، 25 میلیون مرد بین 40 تا 55 ساله در ایالات متحده آندروپوز را تجربه می کنند. این میزان تقریباً معادل تعداد کل بیماران دیابتی در کشور است.
علیرغم تعداد قابل توجهی از مردانی که به آندروپوز دچار می شوند، تحقیقات و مطالب منتشر شده در مورد این مرحله از زندگی بسیار کم است. همچنین آزمایشات بالینی کمی نیز در این خصوص وجود دارد. با این حال، درک این گذر از زندگی یک مرد امری مهم است، به خصوص که بر قلب و سیستم عروق خونی (قلبی عروقی) تأثیر می گذارد. بیماری های قلبی عروقی اولین علت مرگ و میر در جهان اند.
آندروپوز چیست و چگونه اتفاق می افتد؟
آندروپوز به مردان میانسال و مسن اطلاق می شود که علائم و نشانه های کاهش هورمون های مردانه دارند. ممکن است شنیده باشید که از این دوره به عنوان “بحران میانسالی” در یک مرد یاد می شود. این مرحله از زندگی مردان اغلب با افسردگی، کاهش میل جنسی، اختلال در عملکرد جنسی، از دست دادن توده عضلانی و افزایش چربی شکمی همراه است. این تغییرات پیچیده فقط هورمونی نیستند. آنها همچنین روانشناختی، بین فردی، اجتماعی، جنسی و روحی هستند.
کاهش تستوسترون در مردان می تواند از سن 35 سالگی آغاز گردد. این امر یک فرآیند تدریجی است، به طوری که 1 تا 1.5 درصد از کل تستوسترون در سال از دست می رود. بر خلاف کاهش ناگهانی استروژن که در دوران یائسگی تجربه می شود، ممکن است سال ها طول بکشد تا علائمی در مردان بروز پیدا کند. این نشانه ها مانند علائمی است که زنان تجربه می کنند، اما مردان برخلاف زنان باروری را حفظ می کنند.
در همین زمان، هورمون تیروئید، هورمون رشد و DHEA (یک هورمون دیگر) در مردان از اواسط دهه 20 زندگی کاهش می یابد. علائم و نشانه ها در دهه 30 تا 40 شروع می شوند. در سن 80 سالگی، بیشتر سطح هورمون های مردانه به سطح قبل از بلوغ کاهش پیدا می کند.
علائم آندروپوز و کاهش هورمون ها
یائسگی مردان می تواند باعث مشکلات جسمی، جنسی و روانی شود. این مشکلات معمولاً با افزایش سن بدتر می شوند. علائم می توانند شامل موارد زیر باشند:
- کمبود انرژی
- افزایش تحریک پذیری و پرخاشگری
- تغییر در خلق و خو
- کاهش انگیزه
- احساس افسردگی یا غم
- کاهش عملکرد شناختی
- کاهش اعتماد به نفس
- مشکل در تمرکز
- اختلال در نعوظ (مثل از دست دادن نعوظ صبحگاهی)
- کاهش میل جنسی
- بی خوابی یا مشکل در خوابیدن
- کاهش باروری یا ناباروری
- افزایش چربی بدن
- کاهش توده عضلانی و احساس ضعف جسمانی
- ژنیکوماستی یا رشد سینه ها
- تغییر در اندازه یا سفتی بیضه ها
- کاهش تراکم استخوان و نشانه های پوکی استخوان
همچنین ممکن است سینه های متورم یا حساس، کاهش اندازه بیضه ها، ریزش مو های بدن یا گرگرفتگی را تجربه کنید. سطوح پایین تستوسترون مرتبط با یائسگی مردان نیز با پوکی استخوان در ارتباط است. این وضعیتی است که در آن استخوان های شما ضعیف و شکننده می شوند. اینها علائم نادری هستند.
تستوسترون چیست؟
بیضه ها و تخمدان ها تستوسترون تولید می کنند. تولید تستوسترون بسیار کم یا بیش از حد می تواند بر سلامت جسمی و روانی شما تأثیر بگذارد.
تستوسترون هورمونی است که در انسان و همچنین در حیوانات دیگر یافت می شود. در مردان، بیضه ها در درجه اول تستوسترون می سازند. تخمدان های زنان نیز تستوسترون می سازند، هر چند در مقادیر بسیار کمتر.
تولید تستوسترون در دوران بلوغ شروع به افزایش قابل توجهی می کند و بعد از 30 سالگی یا بیشتر شروع به کاهش می یابد.
تستوسترون اغلب با میل جنسی در ارتباط است و نقش حیاتی در تولید اسپرم دارد. همچنین بر توده استخوانی و عضلانی، نحوه ذخیره چربی در بدن مردان و حتی تولید گلبول های قرمز تأثیر می گذارد.
سطح تستوسترون یک مرد بر خلق و خوی وی نیز می تواند تأثیر گذار باشد.
تغییرات تستوسترون در طول سالها
قبل از بلوغ، سطح تستوسترون شما پایین بوده و سپس با بلوغ جنسی شما افزایش پیدا می کند. تستوسترون هورمونی است که باعث ایجاد تغییرات معمولی در بلوغ مردان می شود، مانند:
- رشد توده عضلانی
- رشد مو های بدن
- پایین آمدن صدا
- تغییرات در عملکرد جنسی
با افزایش سن، سطح تستوسترون شما به طور معمول شروع به کاهش می کند. طبق گفته کلینیک مایو، سطح تستوسترون پس از 30 سالگی به طور متوسط 1 درصد در سال کاهش می یابد.
ارتباط آندروپوز با بیماری قلبی عروقی
اینکه کاهش هورمون های مردانه علت مستقیم بیماری قلبی بوده و یا صرفاً یک ارتباط است، همچنان مورد بحث و اختلاف نظر است. مشخص نیست که آیا پیری سلول های قلب دلیل بیماری است یا خیر. اگر بتوان از تغییرات مرتبط با افزایش سن جلوگیری کرد یا آنها را به تأخیر انداخت، این امر منجر به رفاه و کیفیت زندگی بیشتر در سالمندان می شود. اینکه سالمندان سلامت خود را ارزیابی کرده و به آن امتیاز دهی کنند، با کاهش مرگ و میر در ارتباط است. همچنین، افرادی که از نظر عینی سالم هستند ممکن است به سلامت خود امتیاز بهتری بدهند.
در موارد شدید، آندروپوز منجر به ضعف و افزایش آسیب پذیری سیستم های بدن می شود. نارسایی مزمن قلبی با افزایش سن و آندروپوز در ارتباط است، اما رابطه علت و معلولی آن ثابت نشده است. بسیاری از فرآیند ها به نارسایی قلبی کمک می کنند، اما شواهدی وجود ندارد که آندروپوز مستقیماً به نارسایی قلبی منجر شود.
احتمالاً یک رابطه علّی بین افزایش سن و سطوح پایین آندروژن وجود دارد. همچنین با افزایش خطر قلبی عروقی، بروز درد قفسه سینه و پیشرفت بیماری علامت دار ارتباطاتی وجود دارد.
لزوم جایگزینی تستوسترون یا اثرات واضح مفید بر روی سیستم قلبی عروقی در طول آندروپوز ثابت نشده است، تا حدی به دلیل عدم وجود داده های علمی قانع کننده در مطالعات کنترل شده.
همچنین ترس از ایجاد عوارض جانبی تستوسترون مصنوعی وجود دارد، همانطور که در استفاده کنترل نشده، مانند سوء استفاده توسط ورزشکاران رقابتی مشاهده می شود. درمان جایگزینی تستوسترون در مردان مبتلا به کمبود بالینی یا عدم وجود تستوسترون نشان داده شده است.
جایگزینی تستوسترون ممکن است برای بهبود علائم در مردان با کاهش میل جنسی، کاهش توده عضلانی و قدرت و سایر علائم آندروپوز مفید واقع شود.
تشخیص و درمان یائسگی مردانه
پزشک شما می تواند برای آزمایش سطح تستوسترون، از شما نمونه خون بگیرد.
مگر اینکه یائسگی مردانه برای شما سختی های شدید ایجاد کرده یا زندگی شما را مختل ساخته باشد، احتمالاً بدون درمان علائم خود را مدیریت خواهید کرد. بزرگترین مانع در درمان یائسگی مردانه، ممکن است صحبت با پزشک در مورد علائم باشد. بسیاری از افراد خجالتی بوده یا از مطرح کردن موضوعات جنسی با پزشکی خود وحشت دارند.
رایج ترین نوع درمان برای علائم یائسگی مردان، انتخاب سبک زندگی سالم تر است. برای مثال، پزشک ممکن است به شما توصیه کند:
- یک رژیم غذایی سالم بخورید
- به طور منظم ورزش کنید
- به اندازه کافی بخوابید
- استرس خود را کاهش دهید
این عادات سبک زندگی می تواند برای همه مردان مفید باشد. پس از اتخاذ این عادات، افرادی که علائم یائسگی مردانه را تجربه می کنند ممکن است تغییرات چشمگیری را در سلامت کلی خود مشاهده نمایند.
اگر افسردگی را تجربه می کنید، پزشک ممکن است داروهای ضد افسردگی، روش های درمانی و تغییر شیوه زندگی را تجویز کند.
درمان جایگزینی هورمونی یکی دیگر از گزینه های درمانی است. با این حال، بسیار بحث برانگیز است. مانند استروئید های افزایش دهنده عملکرد، تستوسترون مصنوعی نیز می تواند عوارض جانبی مخربی داشته باشد. به عنوان مثال، اگر سرطان پروستات دارید، ممکن است باعث رشد سلول های سرطانی شما شود. اگر پزشکتان درمان جایگزینی هورمونی را پیشنهاد کرد، قبل از تصمیم گیری، تمام نکات مثبت و منفی را بسنجید.
توصیه های یک پزشک در مورد آندروپوز
آقایان باید حداقل یک بار در سال به پزشک اصلی خود مراجعه نمایند. هر مردی تجربه منحصر به فرد خود را در مورد آندروپوز و افزایش سن دارد و مدیریت آن باید به صورت فردی صورت پذیرد.
خطرات و مزایای مکمل های بدون نسخه که به عنوان محصولات حاوی یا جایگزین تستوسترون برای بازگرداندن مردانگی به بازار عرضه می شوند، تا حد زیادی ناشناخته هستند. فرمولاسیون ها از نظر کیفیت و ترکیب ناسازگارند، حتی در یک برند. به طور کلی تهیه و مصرف آنها توصیه نمی شود.
طبیعی است که با افزایش سن، کاهش سطح تستوسترون خود را تجربه کنید. برای بسیاری از مردان، علائم حتی بدون درمان قابل کنترل هستند. اگر علائم باعث ناراحتی و آزار شما شده است، با پزشک خود صحبت کنید. آنها می توانند توصیه هایی را برای کمک به مدیریت یا درمان علائم به شما ارائه دهند.
ترجمه و بازنویسی شده توسط مجله پزشکی سلام