گرگرفتگی؟ عرق های شبانه؟ شما علائم وازوموتور یا همان VMS را تجربه می کنید.
اگر شما هم مانند اکثر زنان هستید، احتمالاً اولین بار در هنگام تماشای یک شخصیت یائسه در تلویزیون با گرگرفتگی آشنا شده اید.
یا شاید مادرتان در حالی که در حال گذراندن «تغییر» بود، شما را راهنمایی کرده است.
در هر صورت، دانش یائسگی شما احتمالاً به آنچه از طریق فرهنگ عامه یا حرف هایی که توسط زنان دیگر شنیده اید، محدود می شود و لزوما این اطلاعات علمی نیستند.
Andrea Donsky یک متخصص تغذیه و محققی که در رسانه های اجتماعی او را به عنوان آموزش دهنده و مربی یائسگی می شناسند، می گوید: برنامه درسی اطلاعاتی در مورد دوران بلوغ را پوشش می دهد، اما چیزی در مورد یائسگی ذکر نمی کند، بنابراین ما در مدرسه در مورد آن یاد نمی گیریم. و تا زمانی که به علائم یائسگی و تغییر و تحولات آن در بدنمان مواجه نشویم، به آن توجهی نمیکنیم.
باید به این نکته توجه کنید که برای یادگیری در مورد یائسگی و علائم وازوموتور (VMS)، گرگرفتگی، تعریق شبانه، و سایر شرایط اختلال عملکرد دما در بدن، هرگز دیر نیست.
چه هنوز اولین گرگرفتگی خود را تجربه نکرده باشید و چه در حال حاضر در مرحله گذار یائسگی قرار گرفته اید، اطلاعات زیادی در مورد این علائم، چرایی بروز آنها و نحوه پیشگیری یا بهبود آنها وجود دارد.
در مقاله از مجله پزشکی سلام سعی میکنیم تا به برخی از رایج ترین سوالات مربوط به علائم وازوموتور پاسخ دهیم.
چه چیزی باعث علائم وازوموتور (VMS) می شود؟
گرگرفتگی و تعریق شبانه میتواند باعث شود احساس کنید که در حال سوختن هستید و این دقیقاً همان چیزی است که بدن شما هنگام تجربه VMS فکر می کند در حال اتفاق است.
همه چیز به ناحیه ای از مغز به نام هیپوتالاموس برمی گردد. آن را به عنوان ترموستات بدن خود در نظر بگیرید که به یک ماده شیمیایی به نام نوروکینین حساس است.
قبل از یائسگی، نوروکینین ها توسط استروژن کنترل می شوند، چیزی که با یائسگی اتفاق می افتد این است که سطح استروژن ما کاهش می یابد، نوروکینین به حال خود رها می شود و ما شروع به گرم شدن می کنیم.
با نزدیک شدن به یائسگی، سطح استروژن کاهش می یابد تا زمانی که به پایین ترین حد خود می رسد، یعنی زمانی که دوره های قاعدگی به طور کامل متوقف می شوند.
سطح استروژن با بالا و پایین رفتن های زیاد کاهش می یابد. به همین دلیل است که VMS و سایر علائم یائسگی تمایل دارند در یک دوره زمانی طولانی بیایند و از بین بروند. طبق گفته انجمن یائسگی آمریکای شمالی، گرگرفتگی ممکن است برای برخی از زنان 10 سال یا بیشتر طول بکشد.
داشتن علائم وازوموتور چه حسی دارد؟
بر اساس بررسی منتشر شده در مجله Mid-Life Health، بیش از 80 درصد زنان گرگرفتگی را تجربه می کنند که به طور میانگین به مدت یک تا پنج دقیقه طول می کشد.
درست مانند حالت تهوع در بارداری، علائم وازوموتور نیز در هر زنی بسیار متفاوت است.
Felice Gersh، نویسنده کتاب یائسگی: 50 چیزی که باید بدانید، می‌گوید: «بهترین راه برای توصیف آن این است که احساس میشود موج گرمایی بدن را فرا میگیرد.
برخی از زنان احساس می کنند که گرما از قفسه سینه به صورت بالا می رود، در حالی که برخی دیگر این حالت را در کل بدنشان احساس میکنند.
در موارد دیگر، عده ای از زنان گزارش می دهند که برای چند دقیقه احساس گرمای ناراحت کننده ای می کنند و برخی دیگر برافروخته می شوند و به شدت عرق می کنند.
مکانیسم های بسیار پیچیده ای در بدن برای خلاص شدن از گرما وجود دارد از جمله شل کردن رگ های خونی به طوری که خون به سرعت خارج شود که منجر به گرگرفتگی قرمز و تعریق می شود.
به خاطر اقداماتی که بدن شما برای خنک کردن خود انجام داده است، هنگامی که گرگرفتگی از بین می رود، ممکن است احساس سرما کنید که می تواند به همان اندازه ناراحت کننده باشد.
آیا می توانم گرگرفتگی را قبل از شروع آن پیش بینی کنم؟
تحقیقات نشان می‌دهد که عوامل متعددی میتوانند بر زمان شروع یائسگی تأثیر بگذارند، و همچنین یک مؤلفه ژنتیکی در علائم وازوموتور مرتبط با یائسگی وجود دارد که ممکن است ارثی باشد. به همین جهت در این مورد میتوانید از مادر خود سوال کنید تا شما را راهنمایی کند.
ژنتیک در زمان یائسگی نقش موثری دارد و شواهدی وجود دارد که ژنتیک در چگونگی تجربه یائسگی نیز نقش دارد.
آیا گرگرفتگی مضر است؟
گرگرفتگی چیزی بیشتر از صرفا یک مورد اذیت کننده است. علاوه بر ایجاد تاثیرات روانی ناراحت کننده روی شما به‌ویژه زمانی که در یک جلسه، قرار یا رویداد دیگری هستید که نمی توانید به راحتی از آن خارج شوید، گرگرفتی واقعاً می تواند بر سلامت کلی جسمی و روحی شما تأثیر بگذارد، به خصوص وقتی که در شب اتفاق می افتد و خواب شما را مختل می کند.
این پدیده وقتی در روز اتفاق می‌افتد، ما به آنها «گرگرفتگی» می‌گوییم، اما در شب آنها «تعریق شبانه» هستند. هر دو یک پدیده مشابه اند اما تعریق های شبانه بیشتر دردسر ساز هستند.
این پدیده همانطور که گفتیم در زنان مختلف، متفاوت است. در حالی که برخی از زنان صرفا با قرار گرفتن در مقابل یک باد خنک، آرام می شوند، اما برخی دیگر چندین بار در شب از خواب بیدار شده و با اختلال در خواب شبانه همراه هستند. حتی در برخی تعریق به قدری زیاد است که محل خوابشان کاملا خیس شده و نیاز دارند تا آنها تعویض نمایند.
در برخی از زنان نیز گرگرفتگی چندین بار در یک شب اتفاق می افتد که میتواند بسیار آزار دهنده باشد. به این صورت که چندین بار باعث میشود تا فرد از خواب بیدار شود و پس از اتمام گرگرفتگی مجددا گرگرفتگی و تعریق جدیدی صورت میگیرد.
تحقیقات انجام شده به ما می گوید که علاوه بر ایجاد خستگی، خواب ناکافی خطر ابتلا به بیماری قلبی، نقص ایمنی، درد مزمن، افسردگی و موارد دیگر را افزایش می دهد.
VMS همچنین ممکن است از طرق دیگری بر سلامت شما تأثیر بگذارد. محققان در حال حاضر در حال مطالعه اثرات علائم وازوموتور بر بیماری های قلبی عروقی و مقاومت به انسولین هستند، اگرچه هنوز برای شناسایی یک ارتباط دقیق بین آنها زود است.
من علائم وازوموتور دارم؛ چه کاری می توانم در مورد آن انجام دهم؟
هیچ راه مطمئنی برای جلوگیری از VMS وجود ندارد، اما اقداماتی وجود دارد که می توانید برای کاهش گرگرفتگی و تا حد امکان قابل تحمل کردن آنها انجام دهید.
اقدامات های ساده ای مثل پوشیدن چند لایه لباس تا بتوانید در هنگام گرم شدن لباس‌هایتان را لایه لایه کم کنید و یا همراه داشتن یک باد بزن یا پنکه کوچک میتواند به شما کمک کند. همچنین پنجره ها را باز کنید، به جای نوشیدنی های داغ، نوشیدنی های سرد بنوشید و از ملحفه های خنک و ضد تعریق و سبک استفاده کنید.
همچنین میتوانید یک دست لباس خواب اضافی کنار تخت خود قرار دهید تا قبل از اینکه به طور کامل از خواب بیدار شوید بتوانید لباس های عرق کرده خود را تعویض نمایید.
ردیابی محرک های VMS و اجتناب از آنها نیز می تواند کمک کننده باشد. «هرکسی محرک های مختلفی دارد. برای برخی استرس، کافئین (به ویژه شکلات و قهوه)، الکل و شکر فرآوری شده مهم هستند. سایر محرک های رایج شامل غذاهای تند و لباس های تنگ می شود.
سیگار کشیدن و اضافه وزن نیز میتوانند علائم وازوموتور را تشدید کنند. داده های بسیار خوبی وجود دارند که نشان می‌دهند افراد سیگاری نسبت به افراد غیرسیگاری گرگرفتگی بدتر و شدید تری را تجربه می کنند.
چیزی که کمتر شناخته شده است این است که زنان دارای اضافه وزن یا چاق بیشتر با مشکل گرگرفتگی مواجه می شوند. احتمالاً به این دلیل که بدن آنها در دفع گرمای تولید شده به اندازه کافی موثر نیست. بنا بر این داشتن یک رژیم غذایی سالم و همچنین ترک مصرف سیگار می تواند در کاهش علائم به شما کمک کند.
آیا VMS قابل درمان است؟
علاوه بر تغییر سبک زندگی (کاهش وزن، ترک سیگار و …)، میتوانید به پزشک زنان مراجعه نمایید.
درمان های داروئی بسیاری از مکمل های بدون نسخه تا داروهای تجویزی هورمونی و غیرهورمونی وجود دارند که میتوانند در کاهش علائم به شما کمک کنند.