اهمیت رعایت بهداشت دهان و دندان و حفظ تندرستی هم‌زمان، با افزایش سن، افزایش می یابد. حال، مطالعه جدیدی توسط محققان ژاپنی نشان می دهد که این دو وجه از سلامتی ممکن است برای افراد مسن رابطه تنگاتنگ تری داشته باشند.
تحقیق فعلی توسط تیمی از بیمارستان دانشگاه اوکایاما و دانشگاه اوکایاما صورت گرفت. آنها ۲۱۸ بزرگسال ۶۰ ساله و پیرتر که مرتبا برای درمان به درمانگاه دندان پزشکی بیمارستان مراجعه می کردند را مورد ارزیابی و مطالعه قرار دادند.
محققان این فرضیه را مطرح کردند که وضعیت بهداشت دهان و دندان افراد، حتی زمانی که در کنار وضعیت تغذیه و ویژگی های فردی و محیطی‌شان در نظر گرفته شود، ممکن است با بهزیستی ذهنی در میان افراد مسن همراه باشد. بهزیستی به کیفیت کلی زندگی افراد، ازجمله احساسات مثبت و رضایت از زندگی اشاره دارد.
ارتباط مستقیم بهداشت دهان و دندان با سلامتی کلی افراد در سنین بالاتر
مطالعات نشان می دهند که بهزیستی بالاتر با نتایج سلامتی بهتر هم در جمعیت های سالم و هم در آنهایی که با بیماری دست و پنجه نرم می کنند در ارتباط است.
با توجه به افزایش امید به زندگی در ژاپن – که پیش بینی می شود تا سال ۲۰۶۵ برای زنان به ۹۲ سال برسد – حفظ بهزیستی بخش مهمی برای دستیابی به آن چیزیست که این مطالعه «دوره زندگی ۱۰۰ ساله» می نامد.
از طرف دیگر، بهزیستی ضعیف با عارضه هایی مانند افسردگی، محدودیت در فعالیت های روزانه، عدم حمایت اجتماعی، رفتار های سبک زندگی ناسالم مانند سیگار کشیدن و بیماری های مزمن همراه است.
با افزایش سن، ضعف نیز به یک نگرانی بدل می شود – که با ضعف، خستگی، کاهش وزن، فعالیت بدنی کم، کند شدن پردازش حرکتی و سرعت راه‌ر فتن و آسیب‌پذیری در برابر عوامل استرس زا مشخص می شود. ضعف بهداشت دهان و دندان هم یکی از این عوامل است که منعکس کننده کاهش جویدن، بلع و گفتار مربوط به سن می باشد.
دکتر Noriko Takeuchi، از نویسندگان مقاله و استادیار ارشد دپارتمان دندان پزشکی پیشگیرانه دانشگاه، در بیانیه ای می گوید: «شواهد علمی برای ارتباط بین سلامت دهان و بهزیستی روانشناختی محدود است. برای غلبه بر محدودیت های مطالعات قبلی و به‌عنوان گامی در جهت ارتقای سلامت، ارتباط بین ویژگی های فردی و محیطی، وضعیت دهان، و وضعیت تغذیه را در رابطه با بهزیستی ذهنی در میان سالمندان ارزیابی کردیم».
بیشتر مطالعات قبلی فقط به عواملی مانند از دست دادن دندان یا خشکی دهان پرداخته بودند. محققان این مقاله می خواستند داده های گسترده تری درباره وضعیت دهان شرکت کنندگان جمع‌آوری کنند که عبارتند از:
- میزان باکتری های روی زبان
- تولید بزاق
- قدرت زبان
- نیروی گاز گرفتن
- مهارت های حرکتی دهانی
- توانایی جویدن
- مشکلات بلع
آنها همچنین از نظر شرایط پزشکی، اعتیاد به سیگار و نوشیدنی، ارتباط اجتماعی، توانایی های زندگی مستقل و وضعیت تغذیه ای غربالگری کردند که ممکن است نقش داشته باشند. بهزیستی با استفاده از مقیاس معتبری نمره گذاری شد که خلق و خوی مثبت، سرزندگی و علایق عمومی را در دو هفته گذشته اندازه گیری می کند.
مدل سازی آماری داده ها نشان داد که وضعیت دهان ارتباط مستقیمی با بهزیستی ندارد. با این حال، سلامت و بهداشت دهان و دندان بهتر با تغذیه بهتر با بهزیستی بالاتر مرتبط بودند. یافته ها نشان می دهند که وضعیت دهان ممکن است از طریق وضعیت تغذیه بر سلامت روان افراد تأثیر بگذارد.
دکتر Takeuchi می‌گوید: «حفظ سلامت دهان و دندان ممکن است به بهبود وضعیت تغذیه کمک کند، که به نوبه خود ممکن است بهزیستی ذهنی – روانی را بهبود بخشد».
به نظر می رسد که ویژگی های فضای اجتماعی و فیزیکی نیز نقش مهمی را ایفا می کنند که هم به سلامت دهان و هم بهزیستی در تجزیه و تحلیل مربوط می شود. مطالعات قبلی نشان داده اند که حمایت اجتماعی ضعیف و شبکه های اجتماعی ضعیف بر بهداشت دهان و دندان از جمله بیماری لثه و از دست دادن دندان تأثیر منفی می گذارد.
این مطالعات بیشتر نشان داد که انزوای اجتماعی ممکن است ناراحتی روانی، سیگار کشیدن و تغذیه ناسالم را افزایش دهد که همگی بر سلامت دهان تأثیر می گذارند.
درمقابل، محققان می گویند که اختلال در عملکرد دهان و دندان ممکن است در خوردن، مهارت های ارتباطی و اعتماد به نفس اختلال ایجاد کند که باعث برهم خوردن رابطه و تنهایی می شود که بهزیستی را کاهش می دهد.
همانطور که جویدن و بلعیدن با افزایش سن کاهش می یابد، افراد مسن تمایل دارند به غذا های نرم تر و فرآوری شده تر روی بیاورند که ممکن است منجر به کاهش وزن و سوءتغذیه شود. درعین حال، بیماری هایی مانند آرتریت روماتوئید و دیابت که اغلب در اواخر زندگی دیده می شوند، ممکن است غذا خوردن را مختل کنند و بر سلامت دهان و دندان تأثیر بگذارند.
در لایه‌های این موضوع جنبه های اجتماعی مانند انزوا و عدم حمایت از وعده غذایی وجود دارند که با افزایش سن خطرات تغذیه ای و سلامتی بیشتری را معرفی می کنند. نتایج مطالعه اوکایاما نشان می دهد که چگونه سلامت دهان، تغذیه، ذهن، جسم و مغز به عنوان بخشی از بهزیستی کلی به روش های پیچیده‌ای تلاقی می کنند.
در حالی که مطالعه فعلی روابط علت و معلولی را ایجاد نکرد، محققان می گویند که این اولین گام مهم در روشن کردن مسیر های میان عملکرد دهان و سلامتی و درعین حال محاسبه متغیر های مربوط به سلامت و سبک زندگی است.
دکتر Takeuchi می گوید: «مطالعه مقطعی ما دارای محدودیت هایی است. با این حال، نتایج نشان می دهند که سلامت دهان و دندان ممکن است بهزیستی ذهنی روانشناختی را در درازمدت بهبود بخشد».
با حرکت رو به جلو، این گروه می خواهد بر اساس مدلی که تغذیه و محیط را به هم مرتبط می کند، مشخص کند که آیا افت وضعیت دهان به طور مستقیم یا غیر مستقیم بر سلامتی تأثیر می گذارد یا خیر. آنها همچنین امیدوارند تعیین کنند که آیا مداخله زود هنگام برای حمایت از سلامت دهان و دندان قادر است به حفظ بهزیستی با افزایش سن جمعیت ژاپن کمک کند یا خیر.
این مقاله در مجله PLOS One منتشر شده است.
ترجمه و بازنویسی شده توسط مجله پزشکی سلام