بوی بد دهان که به آن هالیتوز نیز گفته می شود، یک مشکل رایج است که می تواند هر فردی را درگیر خود کند. هالیتوز می تواند ناشی از هر چیزی باشد، از بهداشت نامناسب دهان، بیماری پریودنتال، تا برخی مواد غذایی که با سلامت کلی دهان شما در ارتباط اند.
در ادامه به معرفی 10 خوراکی که باعث بوی بد دهان شده و نیز دلایل پشت اینکه چگونه برخی از مواد غذایی مانند سیر و پیاز به بوی بد دهان و سایر علل بالقوه بوی بد دهان کمک می کنند خواهیم پرداخت. همچنین نکاتی را در مورد چگونگی خوش بو کردن نفس و جلوگیری از بوی بد دهان به شما ارائه خواهیم داد.
این مقاله توسط دکتر Edmund Khoo، متخصص جراحی دهان و فک و صورت مورد ارزیابی و صحت سنجی پزشکی قرار گرفته است.
1- سیر
بر اساس تحقیقات، بوی بدهان ایجاد شده توسط سیر ممکن است چندین ساعت پس از مصرف آن و حتی پس از تمیز کردن دقیق دهان باقی بماند. مصرف سیر به دلیل وجود ترکیبات گوگردی فرار در سیر به ویژه آلیل متیل سولفید می تواند باعث بوی بد دهان شود. هنگامی که این ترکیبات خورده می شوند، جذب جریان خون شده و سپس وارد ریه های شما گردیده و در نهایت بازدم می شوند و در نتیجه بویی تند ایجاد می کنند. ترکیبات فرار گوگرد عمدتاً مسئول بوی بد دهان هستند.
2- پیاز
پیاز هم مانند سیر حاوی ترکیبات گوگردی بدبو است. این ترکیبات گوگردی نه تنها در جریان خون جذب شده و از طریق ریه ها بازدم می شوند (باعث بوی بد دهان می شوند) بلکه می توانند از طریق پوست نیز دفع شده و باعث بوی بد بدن شوند.
3- دوریان
دوریان میوه ای بومی آسیای جنوب شرقی است که سرشار از مواد مغذی و فیبر است. این میوه در حالی که در برخی از نقاط جهان به دلیل مزایای سلامتی بالقوه آن محبوب است، اما به دلیل بوی قوی آن نیز شناخته شده است. دوریان حاوی مجموعه ای از ترکیبات بدبو مانند الکل ها، استرها، گوگرد، تیواستال ها، تیواسترها و تیولان ها است. بر اساس تحقیقات، این ترکیبات می توانند منجر به بوی بد دهان یا بوی بد دهان عمیق مرتبط با رژیم غذایی شوند.
4- سبزیجات چلیپایی
سبزیجات چلیپایی همچنین حاوی ترکیبات گوگردی فرار هستند و به دلیل عطر اغلب تند خود شناخته می شوند. نمونه هایی از سبزیجات چلیپایی شامل کلم بروکلی، کلم و کلم بروکسل است.
5- الکل
الکل یکی دیگر از مجرمان بالقوه در مورد بوی بد دهان است. تحقیقات نشان داده است که مصرف مزمن الکل و نوشیدنی های الکلی منجر به اکسیده شدن الکل در دهان و کبد و تولید محصولات جانبی بدبو می شود. مصرف الکل همچنین می تواند باعث خشکی دهان شده که می تواند به بد بود تر شدن دهان بیانجامد.
6- ادویه ها و غذا های تند
برخی تحقیقات نشان می دهد که ادویه ها، کخ همان “غذاهای فرار” با عطرهای قوی هستند، ممکن است منجر به بوی بد دهان شوند. غذا های تند همچنین می توانند باعث سوزش سر دل شوند که می تواند منجر به بوی بد دهان شود. این به این دلیل است که سوزش سر دل می تواند باعث رفلاکس معده شود، یک بیماری گوارشی که باعث بوی بد دهان می شود.
7- مواد غذایی با پروتئین بالا
باکتری ها در دهان شما مواد زائدی تولید می کنند که باعث بوی بد دهان می شوند. این یک فرآیند طبیعی است و زمانی اتفاق می افتد که باکتری ها پروتئین های غذایی که می خورید و سلول های مرده پوست در دهان شما را هضم کنند.
اما اگر به طور مرتب مسواک نزنید و نخ دندان نکشید، باقی مانده های غذا از وعده های غذایی قبلی نیز می تواند در ایجاد بوی بد دهان موثر باشند. منابع غذایی با پروتئین بالا شامل گوشت، غذاهای دریایی و محصولات لبنی مانند شیر، پنیر و ماست می شود.
افرادی که رژیم های کم کربوهیدرات را دنبال می کنند که اغلب شامل مصرف چربی و پروتئین بالا می شود، ممکن است برای تامین انرژی، چربی بسوزانند. اما این موضوع می تواند منجر به تولید بیش از حد کتون و تنفس کتونی شود که بوی شیرین، میوه ای یا شبیه استون یا سیب های گندیده می دهد.
8- محصولات لبنی
محصولات لبنی معمولاً حاوی مقدار خوبی پروتئین هستند و همانطور که در بالا ذکر شد، می توانند باعث ایجاد بوی بد دهان شوند، به خصوص اگر کار های مراقبت از دهان نادیده گرفته شود. لبنیات در دهان تجزیه شده و همچنین اسیدهای آمینه حاوی گوگرد را آزاد می کند که می تواند باعث بوی بد دهان شود.
9- مواد غذایی با قند بالا
طبق تحقیقات صورت گرفته و نیز دستورالعمل های منتشر شده توسط انجمن دندانپزشکی آمریکا، برنامه غذایی با قند بالا با بوی بد دهان نیز مرتبط است. زمانی که باکتری های موجود در دهان، قند و نشاسته را از رژیم غذایی تجزیه می کنند، اسید هایی تولید می کنند که می تواند به دندان ها آسیب رسانده و منجر به پوسیدگی آنها شود. حفره ها و پوسیدگی های ایجاد شده می توانند باعث بوی بد دهان گردند. نمونه هایی از مواد غذایی با قند بالا عبارتند از: آب نبات، شیرینی و نوشابه.
10- قهوه
مانند سایر مواد غذایی یا نوشیدنی هایی که باعث بوی بد دهان می شوند، قهوه نیز حاوی گوگرد است. به گفته انجمن دندانپزشکی آمریکا، این نوشدنی نیز مانند الکل، می تواند دهان را خشک کرده و به بوی بد دهان کمک کند. علاوه بر این، برخی نوشیدنی ها و غذاها، مانند قهوه، با رفلاکس اسید معده مرتبط هستند که می تواند به افزایش بوی بد دهان بیانجامد.
غذاهایی که باعث کاهش بوی بد دهان می شوند
طبق تحقیقات، غذا ها و عادات غذایی که می توانند به بوی بد دهان کمک کنند شامل موارد زیر اند:
- مصرف روزانه میوه و سبزیجات بیشتر
- جویدن آدامس بدون قند
- گنجاندن خوشبو کننده های طبیعی نفس مانند جعفری، دارچین، میخک و دانه های آنیس در رژیم غذایی
- نوشیدن چای سبز
چه چیز هایی می توانند باعث بوی بد دهان شوند؟
به گفته انجمن دندانپزشکی آمریکا، علاوه بر غذا، دلایل متعددی برای بوی بد دهان وجود دارد که عبارت اند از:
- باکتری ها: دهان یک مکان طبیعی برای رشد باکتری ها است که می تواند باعث بوی بد دهان شود.
- خشکی دهان: بزاق به عنوان یک پاک کننده برای دهان عمل می کند. اگر دهان خشک باشد، آنقدر که باید تمیز نمی شود. کم آبی بدن نیز می تواند باعث بوی بد دهان شود.
- بیماری لثه: بوی بد دهان ممکن است نشانه بیماری لثه باشد.
- سیگار کشیدن: سیگار نه تنها باعث ایجاد بوی بد دهان می شود، بلکه می تواند منجر به بسیاری از مشکلات سلامتی از جمله بیماری لثه شود.
- شرایط پزشکی: عفونت ها و شرایط پزشکی مختلف مانند شرایط سینوسی، دیابت، رفلاکس معده و بیماری کلیوی یا کبدی می توانند باعث بوی بد دهان شوند.
مقاله مرتبط: علل بوی بد دهان مزمن و بیماری های احتمالی ایجاد کننده آن
چگونه از شر بوی بد دهان خلاص شویم؟
- برای جلوگیری از بوی بد دهان، انجمن دندانپزشکی آمریکا و آکادمی پزشکان خانواده آمریکا موارد زیر را توصیه می کنند:
- تمام سطوح دندان ها، لثه ها و زبان را حداقل دو بار در روز با خمیر دندان حاوی فلوراید به طور کامل شسته و مسواک بزنید.
- حداقل یک بار در روز نخ دندان بکشید تا بقایای غذا بین دندان ها و لثه ها پاک شود.
- پروتز های مصنوعی را در شب هنگام بیرون آوردن و دوباره صبح قبل از استفاده، کاملاً تمیز کنید.
- از دهانشویه برای از بین بردن باکتری ها و تازه کردن موقت تنفس استفاده کنید.
- از یک رژیم غذایی غنی از مواد مغذی استفاده کنید که شامل میوه ها و سبزیجات بیشتری باشد.
- با مصرف غذاهای غنی از مواد مغذی که نیاز به جویدن زیاد دارند، مانند سیب و هویج، یا جویدن آدامس های بدون قند، بزاق را در جریان نگه دارید.
- از الکل اجتناب کنید.
- سیگار را ترک کنید.
- برای مراقبت های پیشگیرانه به طور مرتب به دندانپزشک مراجعه کرده و اگر بوی بد دهانتان نگران کننده است، یک وقت ملاقات بگیرید.
در حالی که برخی از غذا ها می توانند باعث بوی بد دهان شوند، برخی از غذا ها مانند سیر، پیاز، دوریان، ادویه ها و چلیپایی نیز دارای مواد مغذی و غنی از آنتی اکسیدان هستند. علاوه بر این، غذا های غنی از پروتئین اجزای ضروری یک رژیم غذایی متعادل هستند زیرا پروتئین برای بسیاری از عملکردهای بدن از جمله ساخت و حفظ عضلات مورد نیاز است. اجازه ندهید بوی بد دهان شما را از لذت بردن از این مواد غذایی مغذی باز دارد.
اگر از خوردن این غذاها لذت می برید، باید این کار را ادامه دهید، زیرا راه هایی برای اصلاح بوی بد موقتی ناشی از خوردن آنها وجود دارد، مانند مراقبت مناسب از دهان یا استفاده از خوشبو کننده های دهان و آدامس ها.
منابع
1- Bad breath: Causes and tips for controlling it
2- Halitosis: From diagnosis to management
ترجمه و بازنویسی شده توسط مجله پزشکی سلام