بیماری مزمن کلیوی (CKD) یا همان بیماری کلیه یک بیماری پیشرونده آسیب به کلیه ها است که در آن کلیه ها به تدریج و در طول زمان، عملکرد خود را از دست داده و دیگر نمی توانند آنطور که باید نقش خود را ایفا کنند.
مراحل بیماری کلیه راهی برای پیگیری پیشرفت بیماری و شدت آن هستند. از طریق نظارت و بررسی مرحله ای که در آن قرار گرفته اید، تیم درمانی می تواند به شما کمک کند تا دارای مناسب را مصرف کرده و مواردی مانند رژیم غذایی یا سایر رفتارهای بهداشتی را متناسب با روند بیماری تغییر دهید.
در حالی که شایع ترین علل بیماری مزمن کلیوی یا همان CKD دیابت و فشار خون بالا هستند، علل دیگر عبارتند از: عفونت، بیماری خود ایمنی، اختلالات ژنتیکی و مسمومیت با فلزات سنگین.
در این مقاله به بررسی و تعریف مراحل پنج گانه بیماری کلیه، نحوه مدیریت هر یک از مراحل و اتفاقاتی که در صورت نارسایی کامل کلیه اتفاق می افتد، خواهیم پرداخت، پس تا انتهای این مقاله همراه ما باشید!
مراحل بیماری کلیه چگونه تعیین می شوند؟
مراحل نارسایی کلیه و بیماری کلیه با آزمایش خون eGFR (نرخ فیلتراسیون گلومرولی تخمینی) تعیین می شود. این آزمایش میزان عملکرد کلیه های شما را اندازه گیری می کند. مقدار eGFR شما می تواند در طول زمان تغییر کند، بنابراین به طور مداوم برای نظارت بر میزان آسیب وارده به کلیه های شما، آزمایش می شود.
همچنین بخوانید >> آنژیومیولیپوم یا تومور کلیه چیست؟ انواع، علائم، علل و درمان
مرحله ی اول بیماری مزمن کلیوی
در مرحله اول بیماری کلیه، آسیب کلیوی خفیف است.
در این مرحله ی میزان eGFR معادل 90 یا بیشتر است. اگرچه در این مرحله، کلیه ها عمدتاً سالم هستند و به خوبی کار می کنند، اما برخی از عناصر بالینی آسیب کلیه وجود دارد، مانند وجود پروتئین در ادرار یا وارد شدن آسیب فیزیکی به کلیه ها.
اگرچه این مرحله تازه شروع بیماری مزمن کلیوی است، اما خوب است که از همین ابتدا برخی از عوامل کنترل کننده را انجام دهید. کار هایی نظیر:
- کنترل و نظارت بر قند خون، اگر مبتلا به دیابت هستید
- مراقبت از میزان فشار خون خود
- پایبندی به یک رژیم غذایی سالم
- ورزش کردن و داشتن فعالیت بدنی منظم
- پرهیز از سیگار و الکل
همچنین بخوانید >> عوامل خطر و راه های پیشگیری از سرطان کلیه
مرحله ی دوم بیماری مزمن کلیوی
در مرحله ی دوم بیماری کلیه، همانند مرحله ی اول همچنان بیماری خفیف بوده و شدید نشده است.
در این مرحله میزان eGFR بین 60 تا 89 است و کلیه ها هنوز نسبتاً خوب کار می کنند، اما آسیب دیده اند. مشابه مرحله ی اول، این بیماری هنوز در مراحل آغازین خود می باشد.
در این مرحله، رفتار ها و کار های پیشگیرانه بهداشتی و سلامتی، برای کمک به تاخیر در پیشرفت بیماری کلیوی و حفظ سلامت شما تا حد امکان مفید می باشد.
مرحله ی سوم بیماری مزمن کلیوی
در مرحله ی سوم بیماری کلیه، کلیه ها آنطور که باید کار نمی کنند.
در این مرحله میزان میزان eGFR بین 30 تا 59 است.
مرحله ی سوم بیماری، اغلب به دو مرحله فرعی تقسیم می شود:
- مرحله 3a که یعنی eGFR شما بین 45 تا 59 است.
- مرحله 3b که یعنی eGFR شما بین 30 تا 44 است.
ممکن است در این مرحله علائمی داشته باشید یا اصلا هیچ علائمی نداشته باشید. اگر علائمی دارید، ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- تورم در دست یا پا
- کمر درد
- تغییر در تکرر ادرار
از آنجایی که کلیه ها نقش مهمی در تنظیم تعادل نمک و آب در بدن شما ایفا می کنند و همچنین به طور مستقیم و غیر مستقیم بر تولید استخوان سالم و گلبول های قرمز خون تأثیر می گذارند، ممکن است مشکلات و عوارضی را تجربه کنید. مواردی مانند:
عوارض بیماری مزمن کلیوی
کلیه ها به اندام ها و سیستم های مختلف بدن کمک می کنند تا به درستی کار کنند. اگر کلیه های شما کار نکنند، این امر می تواند بر سایر اندام ها تأثیر بگذارد و عوارضی ایجاد کند.
عوارض جانبی می تواند شامل موارد زیر باشد:
- نقرس
- کم خونی
- اسیدوز متابولیک
- هیپرپاراتیروئیدیسم ثانویه
- بیماری استخوان و هیپر فسفاتمی (سطح فسفر بالا)
- بیماری قلبی
- هیپرکالمی (پتاسیم بالا)
- تجمع مایعات که منجر به مشکلات قلبی و ریوی می شود
همچنین بخوانید >> اگر دیالیز می شوید، این مواد غذایی را نباید بخورید
میزان امید به زندگی در نارسایی کلیه
- سن
- سلامت کلی
- مرحله بیماری کلیوی
- هر گونه شرایط و بیماری همزمان
- رفتار های سبک زندگی
نارسایی کلیه به خودی خود یک عامل خطر برای بیماری های قلبی عروقی است. بنابراین خطر مرگ ناشی از نارسایی کلیه را می توان با افزایش احتمال حوادث قلبی عروقی مانند حملات قلبی یا سکته مرتبط دانست.
این امید به زندگی می تواند از حدود دو سال برای افراد مسن تر تا بیش از 60 سال برای افراد جوان متغیر باشد.
خلاصه ای از مطالب گفته شده
بیماری مزمن کلیوی به یکباره اتفاق نمی افتد بلکه در مراحل پنجگانه و به صورت پیش رونده است.
مراحل بیماری کلیه بر اساس eGFR (نرخ فیلتراسیون گلومرولی تخمینی) تعیین می شوند، که می تواند نشان دهد که کلیه ها چقدر خوب کار می کنند (یا نه).
حتی در مراحل اولیه بیماری کلیوی، مهم است که اقداماتی را برای کاهش سرعت آسیب به کلیه ها انجام دهید و نارسایی کلیه را تا زمانی که ممکن است به تاخیر بیندازید.
همانطور که کلیه ها به تدریج عملکرد خود را از دست می دهند، علائم و عوارض بیشتری ظاهر می شوند.
در نهایت، آماده‌سازی خود برای نارسایی کامل کلیه با ارائه دهنده مراقبت های بهداشتیتان یک امر ضروری است تا همه چیز را برای وقتی که زمانش فرا می رسد آماده کنید. اگرچه بیماری کلیه و نارسایی کلیه قابل درمان نیستند، اما قابل کنترل هستند.
ترجمه و بازنویسی شده توسط مجله پزشکی سلام