عوامل خطر و راه های پیشگیری از سرطان کلیه

سرطان کلیه سرطانی است که از سلول های کلیه شروع می شود. شایع ترین نوع سرطان کلیه، کارسینوم سلول کلیه (RCC) است که حدود 90 درصد از موارد را تشکیل می دهد. معمولاً فقط یک کلیه تحت تأثیر قرار می گیرد، اما در موارد نادر ممکن است سرطان در هر دو کلیه ایجاد شود.

سرطان کلیه یکی از شایع ترین سرطان هایی است که بزرگسالان را در ایران و سراسر جهان تحت تاثیر قرار خود می دهد و چهاردهمین سرطان شایع در دنیا می باشد.

عوامل متعددی می تواند بر خطر ابتلا به سرطان کلیه در افراد تأثیر بگذارد. مردم می توانند از برخی از این عوامل جلوگیری یا آنها را اصلاح کنند اما برخی دیگر را نه. اگر چه هیچ راه قطعی و تضمین شده ای برای پیشگیری کامل از سرطان کلیه وجود ندارد، اما در صورت لزوم، فرد ممکن است خطر ابتلا به آن را از طریق راهکار هایی مانند حفظ وزن متوسط و ترک سیگار کاهش دهد.

این مقاله گام های مختلفی را که یک فرد می تواند برای پیشگیری از سرطان کلیه و عوامل خطر آن انجام دهد را بررسی می کند. با آگاهی کامل از این راهکار ها، تا انتهای مقاله همراه ما باشید!

عوامل خطر سرطان کلیه

متخصصان مراقبت های بهداشتی علت دقیق سرطان کلیه را نمی دانند، اما برخی عوامل ممکن است شانس ابتلا به این بیماری را در فرد افزایش دهد. یک فرد می تواند برخی از این عوامل را اصلاح کند یا تغییر دهد، اما نه همه آنها را.

در ادامه برخی از عوامل خطر غیر قابل پیشگیری سرطان کلیه آورده شده است:

• جنسیت: سرطان کلیه در مردان دو برابر بیشتر از زنان است.
• قومیت و نژاد: آمریکایی های آفریقایی تبار، سرخپوستان آمریکایی و بومیان آلاسکا در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به سرطان کلیه قرار دارند.
• سن: افراد معمولا در بین سنین 65 تا 74 سال، به سرطان کلیه مبتلا می شوند و این نوع سرطان در افراد زیر 45 سال نادر است.
• سابقه خانوادگی: افرادی که والدین، فرزندان یا خواهر و برادر آنها مبتلا به سرطان کلیه هستند، ممکن است در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به این بیماری باشند.
• بیماری های ارثی یا ژنتیکی: برخی از افراد ژن هایی را به ارث می برند که می تواند خطر ابتلا به بیماری های نادری را که با انواع سرطان کلیه ارتباط دارد، افزایش دهد. این شرایط شامل سندرم فون هیپل-لیندو، کارسینوم سلولی پاپیلاری ارثی، سندرم Birt-Hogg-Dube و سرطان کلیوی خانوادگی است.
• بیماری کلیوی: برخی تحقیقات نشان می دهد که افرادی که برای مرحله نهایی بیماری کلیوی تحت دیالیز طولانی مدت قرار می گیرند، 1.3 برابر بیشتر در معرض خطر ابتلا به سرطان کلیه قرار دارند، (این آمار در برخی از مطالعات تا میزان 5 برابر نیز عنوان شده است)، دریافت کنندگان پیوند کلیه که از دارو های سرکوب کننده سیستم ایمنی استفاده می کنند نیز در معرض خطر ابتلا به سرطان کلیه هستند.

موارد زیر نیز عوامل خطر قابل تغییری هستند که ممکن است خطر ابتلا به سرطان کلیه را افزایش دهند:

• سیگار کشیدن
• وضعیت چاقی یا اضافه وزن
• فشار خون بالا
• مصرف دارو های خاص
• قرار گرفتن در معرض برخی از مواد شیمیایی در محل کار

همچنین بخوانید >> چگونه از بیماری کلیه پیشگیری کنیم؟

سعی کنید سیگار را ترک کنید

سیگار کشیدن به طور قابل توجهی خطر ابتلا به سرطان کلیه و مواردی از آن که منجر به مرگ می شود را افزایش می دهد. اگر فردی سیگار می کشد، ترک سیگار می تواند خطر ابتلا به سرطان کلیه و مرگ ناشی از آن را کاهش دهد.

سیگار عامل مستقیم 6 درصد مرگ و میر ناشی از سرطان کلیه در کشور های توسعه یافته است. افرادی که هرگز سیگار نکشیده اند، در مقایسه با افرادی که در حال حاضر سیگار می کشند 30 درصد و در مقایسه با کسانی که قبلا سیگار می کشیده اند 15 درصد بیشتر در معرض خطر ابتلا به این بیماری هستند.

مدیریت وزن

بر اساس یک مطالعه انجام گرفته در سال 2015، شاخص توده بدنی بالا (BMI) عامل 26 درصد موارد سرطان کلیه در سراسر جهان است. منبع معتبر سازمان بهداشت جهانی گزارش می دهد که چاقی ممکن است از سیگار به عنوان عامل خطر اولیه برای سرطان های قابل پیشگیری، پیشی بگیرد.

امتیاز BMI 25 یا بالاتر احتمال ابتلا به سرطان کلیه را در افراد افزایش می دهد، در حالی که BMI 30 یا بالا تر می تواند خطر بسیار بالایی را ایجاد کند.

چاقی ممکن است باعث ایجاد تغییراتی در برخی هورمون ها شود که در نتیجه می تواند منجر به سرطان کلیه گردد. کارشناسان معتقدند افزایش سطح استروژن می تواند باعث رشد سرطان شود. اضافه وزن همچنین می تواند بر انسولین تأثیر بگذارد که می تواند باعث افزایش سطح قند خون و آسیب به کلیه ها شود.

در صورت لزوم، تلاش برای رسیدن به وزن متعادل یا حفظ آن – مانند مصرف رژیم غذایی سرشار از میوه ها، سبزیجات و غلات کامل و فعال ماندن از نظر بدنی – می تواند به کاهش خطر ابتلا به سرطان کلیه کمک کند.

یک مطالعه انجام گرفته در سال 2016 نشان می دهد که افرادی که در اوقات فراغت خود فعالیت بدنی بیشتری دارند، خطر ابتلا به سرطان از جمله سرطان کلیه را کاهش می دهند.

مدیریت فشار خون

طبق تحقیقات صورت گرفته، همچنین ارتباط مثبتی بین فشار خون بالا و سرطان کلیه وجود دارد. فردی که دارای فشار خون بالایی است، حتی در صورت مصرف دارو فشار خون نیز  نمی تواند باعث کاهش خطر ابتلا به سرطان کلیه شود.

متخصصان مراقبت های بهداشتی هنوز  به طور قطع نمی دانند که آیا این بیماری یا داروی مصرفی مسئول افزایش خطر هستند یا نه.

انجام فعالیت بدنی یا ورزش منظم می تواند به کاهش فشار خون بالا، مدیریت وزن بدن و کاهش سطح قند خون کمک کند. دستور العمل های فعالیت بدنی توصیه می کند که بزرگسالان ضروری است تا حداقل 150 تا 300 دقیقه فعالیت بدنی هوازی متوسط، مانند پیاده روی سریع، یا 75 تا 150 دقیقه فعالیت شدید مانند دویدن، در هفته داشته باشند.

همچنین بخوانید >> 15 عامل افزایش فشار خون که شاید ندانید

جلوگیری از آسیب به کلیه ها

مطالعات وجود یک رابطه قوی بین آسیب کلیه و تومور های کلیه را نشان می دهند.

افراد مبتلا به دیابت باید کنترل قند خون خود را هدف قرار دهند. قند خون بالا می تواند به رگ های خونی آسیب برساند و منجر به بیماری کلیوی شود.

تحقیقات انجام شده در سال 2019 نشان می دهد که استفاده طولانی مدت از دارو هایی مانند دارو های ضد التهابی غیر استروئیدی نیز می تواند منجر به آسیب کلیه شود.

همچنین بخوانید >> سنگ کلیه چیست؟ انواع، علائم و راه های پیشگیری، تشخیص و درمان

محدود کردن قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی در محل کار

قرار گرفتن در معرض برخی از سموم مانند موارد زیر ممکن است خطر ابتلا به سرطان کلیه را در افراد افزایش دهد:

• آزبست
• کادمیوم
• تری کلرواتیلن

کادمیوم در دود تنباکو، باتری ها و مواد جوشکاری و لحیم کاری نیز وجود دارد.

غربالگری سرطان

در صورت دارا بودن سابقه خانوادگی سرطان کلیه، فرد باید به متخصص مراقبت های بهداشتی خود اطلاع دهد.یک متخصص مراقبت های بهداشتی می تواند با نظارت و آزمایشات تصویر برداری منظم، وجود یا عدم وجود تومور های کلیه را بررسی کند.

انجام آزمایش ژنتیک همچنین می تواند به تعیین اینکه آیا یک فرد یا یک خانواده دارای جهش ژنتیکی است که باعث ایجاد بیماری مرتبط با سرطان کلیه خاص می شود کمک کند. این موضوع می تواند به متخصص مراقبت های بهداشتی کمک کند تا برنامه غربالگری سرطان مناسب را توسعه دهد و بهترین گزینه های درمانی را تعیین کند.

همچنین بخوانید >> اکثر سرطان ها از طریق غربالگری سرطان یافت نمی شوند

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟

سرطان کلیه معمولاً در مراحل اولیه خود علائمی را ایجاد نمی کند. افراد با خطر متوسط تا بالای سرطان کلیه باید از یک متخصص مراقبت های بهداشتی در مورد نحوه و زمان انجام آزمایشات بپرسند تا مشخص شود که آیا علائم اولیه بیماری را دارند یا نه.

فردی که علائم زیر را تجربه می کند باید فوراً برای ارزیابی های بیشتر به یک متخصص مراقبت های بهداشتی مراجعه کند:

• وجود خون در ادرار
• کمردرد در یک طرف از بدن
• خستگی
• از دست دادن اشتها
• کاهش وزن غیر قابل توضیح و یا ناگهانی
• تبی که از بین نمی رود
• کم خونی
• احساس یک توده یا سفتی در پهلو یا پایین کمر

خلاصه ای از مطالب گفته شده

هیچ راه کامل و تضمین شده ای برای پیشگیری از سرطان کلیه وجود ندارد، اما آگاهی و دوری از عوامل خطر (آنهایی که قابل جلوگیری هستند) ممکن است شانس ابتلای فرد به این بیماری را کاهش دهد.

پایبندی به یک رژیم غذایی سالم، انجام ورزش به صورت منظم، مدیریت فشار خون بالا، به حداقل رساندن قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی در محل کار و جلوگیری از آسیب به کلیه ها می تواند به کاهش خطر ابتلا به سرطان کلیه کمک کند.

فردی که دارای شانس بالایی از خطر ابتلا به سرطان کلیه است، باید برای نظارت و آزمایش های بیشتر و تخصصی با یک متخصص مراقبت های بهداشتی مشورت کند تا از تشخیص زود هنگام اطمینان حاصل شود. افرادی که علائم سرطان کلیه را تجربه می کنند باید در اسرع وقت با یک متخصص مراقبت های بهداشتی تماس بگیرند.

منبع ترجمه

ترجمه و بازنویسی شده توسط مجله پزشکی سلام