چگونه از بیماری کلیه پیشگیری کنیم؟

مطالعات نشان می‌دهند که کلیه‌ ها علاوه بر فیلتر کردن مواد زائد بدن، فشار خون را تنظیم می‌کنند، از استخوان‌های شما محافظت می‌کنند، مواد معدنی و مایعات را در بدن شما متعادل نگه می‌دارند و بسیاری از کار های دیگر را انجام می دهند.

متأسفانه به طور تقریبی از هر سه نفر، یک نفر در معرض خطر ابتلا به بیماری کلیه است.

این بیماری اغلب در نتیجه یک بیماری دیگر (مانند دیابت یا بیماری قلبی) ایجاد می شود و در طی چند ماه یا سال ایجاد می شود. کارشناسان خاطرنشان می کنند که چند کار وجود دارد که می توانید برای کاهش خطر ابتلا به بیماری کلیه انجام دهید، از جمله ایجاد تغییر در رژیم غذایی روزانه و سبک زندگی.

در این مقاله سعی داریم تا تعدادی از راه هایی که جهت کاهش خطر ابتلا به بیماری مزمن کلیوی موثر هستند را به شما معرفی کنیم.

بخش اول: بهبود رژیم غذایی

1-1) مصرف سدیم خود را کاهش دهید:

مراقب میزان سدیمی که می خورید باشید و آن را به 2300 میلی گرم سدیم در روز محدود کنید.

این مقدار برابر با حدود یک قاشق چایخوری نمک است.

اگر بیش از حد سدیم می خورید، مایعات در بدن شما جمع می شود و باعث تورم و تنگی نفس می شود.

سعی کنید به جای نمک از گیاه های خوراکی و ادویه جات برای طعم دادن به غذا استفاده نمایید.

مصرف غذاهایی که سدیم بالایی دارند را کاهش دهید. غذا هایی از مثل:

• سس ها
• تنقلات نمکی
• غذاهای آماده
• غذاهای کنسرو شده

2-1) مصرف قند و شکر را کاهش دهید:

مطالعات نشان می دهد که قند، نقش زیادی در چاقی و دیابت دارد که هر دو می توانند منجر به بیماری کلیه شوند.
برای کاهش مصرف شکر، جدول ارزش غذایی درج شده در پشت مواد غذایی را با دقت بخوانید زیرا بسیاری از غذا ها حاوی قند و شکر هستند حتی اگر به عنوان خوراکی های شیرین در نظر گرفته نشوند.
به عنوان مثال، چاشنی ها، غلات صبحانه و نان های سفید همگی سرشار از شکر هستند.

به خاطر داشته باشید که مصرف نوشابه های گازدار را کاهش دهید زیرا این نوشابه ها حاوی مقادیر زیادی قند هستند. آنها همچنین دارای مواد افزودنی فسفر مضر برای کلیه هستند و هیچ ارزش غذایی ندارند.

توجه داشته باشید که شکر افزوده به اشکال مختلفی وجود دارد. در واقع، حداقل 61 نام مختلف برای شکر وجود دارد که ممکن است در لیست مواد تشکیل دهنده پیدا کنید. اینها عبارتند از ساکاروز، شربت ذرت با فروکتوز بالا، مالت جو، دکستروز، مالتوز، شربت برنج، گلوکز، شربت نیشکر و … .

3-1) غذا های خانگی مصرف کنید:

وقتی که خودتان غذا می پزید و وعده های غذایی روزانه را آماده می کنید، می‌توانید غلات کامل، میوه‌ ها و سبزیجاتی را انتخاب کنید که کمترین میزان فرآوری را داشته و ارگانیک تر باشند.
غذاهای فرآوری شده سرشار از مواد افزودنی سدیم و فسفر هستند که برای کلیه ها مضر هستند.
اغلب، مبتلایان به بیماری مزمن کلیوی تحت رژیم های غذایی برای کاهش میزان مصرف فسفات قرار می گیرند، اما شما نباید سر خود و بدون توصیه پزشک این کار را انجام دهید. با این حال، باید سعی کنید روزانه 5 وعده میوه و سبزیجات مصرف کنید.
به طور کلی، با نگاه کردن به اندازه کف دست خود، اندازه یک وعده میوه یا سبزیجات را تجسم کنید.

4-1) از پروتئین موجود در چربی های اشباع شده اجتناب کنید:

محققان هنوز در حال بررسی رابطه بین رژیم های غذایی با پروتئین بالا و بیماری کلیه هستند.
در حالی که نباید از پروتئین ها یا حتی چربی ها اجتناب کنید، باید میزان مصرف گوشت قرمز، لبنیات پرچرب و چربی های اشباع شده را به چند وعده در هر هفته کاهش دهید.
اگر به بیماری مزمن کلیوی مبتلا شوید، کلیه‌های شما برای تجزیه مواد زائد ناشی از خوردن و هضم گوشت سخت‌تر کار می‌کنند.
غذاهای سرشار از چربی های اشباع شده عبارتند از:

• گوشت های فرآوری شده و سوسیس و کالباس
• کره و روغن
• خامه
• پنیرهای سفت
• روغن نارگیل

5-1) چربی های غیر اشباع بخورید:

شما نباید به طور کامل از چربی ها اجتناب کنید.

چربی های غیر اشباع، مانند اسیدهای چرب تک غیر اشباع و اسیدهای چرب غیر اشباع چندگانه (که شامل اسیدهای چرب امگ 3 سالم است)، می توانند کلسترول شما را کاهش دهند.
کاهش کلسترول می تواند خطر ابتلا به بیماری قلبی را که می تواند باعث بیماری کلیه شود، کاهش دهد.
برای گنجاندن چربی‌های غیراشباع در رژیم غذایی خود، از موارد زیر استفاده کنید:
ماهی های روغنی: سالمون، ماهی خال مخالی ( اِسْقومْری اطلس )، ساردین
آووکادو
مغزها و دانه ها
روغن ها: آفتابگردان، کلزا، زیتون

بخش دوم: ایجاد تغییرات در سبک زندگی

1-2) ورزش کنید:

اضافه وزن یا چاقی می تواند خطر ابتلا به بیماری مزمن کلیوی را افزایش دهد.
برای کمک به کاهش وزن و کاهش فشار خون باید ورزش کنید که هر دوی اینها شانس ابتلا به بیماری کلیه را کاهش می دهد. سعی کنید هر هفته حداقل 150 دقیقه ورزش متوسط داشته باشید.
مطالعات نشان داده است که افراد چاق دو برابر بیشتر در معرض ابتلا به بیماری مزمن کلیوی هستند. اگر شاخص توده بدن شما بیش از 30 باشد، چاق محسوب می شوید.
ورزش های متوسط شامل پیاده روی، دوچرخه سواری و شنا می شود.

2-2) از استعمال دخانیات پرهیز کنید:

ممکن است فکر کنید که سیگار فقط به ریه ها آسیب می رساند.اما باید توجه داشته باشید که استعمال دخانیات می تواند باعث بیماری قلبی شود.

بیماری قلبی، سکته مغزی و حملات قلبی باعث می شوند تا کلیه های شما سخت تر کار کنند و می توانند باعث بیماری کلیوی شوند. خوشبختانه، ترک سیگار می تواند پیشرفت بیماری کلیوی را کند کند.
اگر به سیگار اعتیاد دارید، با پزشک خود در مورد راه های درمانی ترک سیگار صحبت کنید.

پزشک شما ممکن است چسب های نیکوتین یا درمان های دیگری را توصیه کند.

3-2) مصرف الکل را محدود کنید:

وقتی الکل می نوشید، فشار خون و سطح کلسترول شما افزایش می یابد.
اینها می توانند به فشار خون بالا کمک کنند که می تواند باعث بیماری کلیه شود.
اگرچه لازم نیست نوشیدن الکل را به طور کامل قطع کنید، اما باید خود را به 1 نوشیدنی در روز (اگر زن هستید) یا 2 نوشیدنی در روز (اگر مرد زیر 65 سال هستید) محدود کنید.

4-2) به طور منظم چکاپ انجام دهید:

از آنجایی که تشخیص بیماری کلیه تا زمانی که بیماری پیشرفت نکرده است دشوار است، باید برای معاینات منظم و چکاپ به پزشک مراجعه کنید.
اگر سالم هستید، مستعد ابتلا به بیماری نیستید، اضافه وزن ندارید و زیر 30 سال دارید، باید هر 2 یا 3 سال یکبار به پزشک مراجعه کنید.

اگر سالم هستید و بین 30 تا 40 سال دارید، یک سال در میان به پزشک مراجعه کنید.

همچنین بخوانید >> هر آنچه باید در مورد سرطان کلیه بدانید

تا زمانی که سلامت هستید، می توانید از 50 سالگی چکاپ سالانه را شروع کنید.
اگر قبلاً مبتلا به بیماری مزمن دیگری مانند فشار خون بالا، دیابت یا بیماری قلبی شده اید، مهم است که با پزشک خود برای مدیریت این بیماری همکاری کنید، زیرا این موارد می توانند باعث بیماری مزمن کلیوی شوند.

5-2) از داروهای ضد درد و مسکّن ها به طور صحیح استفاده کنید:

در صورت مصرف دوز بالا برای مدت طولانی، مسکن ها و داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی می توانند به کلیه های شما آسیب برسانند.
مصرف دوز بالا برای مدت کوتاهی می تواند به طور موقت عملکرد کلیه را کاهش دهد.

اگر آسپرین، استامینوفن، ایبوپروفن، کتوپروفن یا ناپروکسن سدیم مصرف می‌کنید، دستورالعمل‌های میزان دوز مصرفی شرکت سازنده را دنبال کنید.
ایبوپروفن، آسپرین و ناپروکسن در گروه مشابهی از داروها هستند، بنابراین مصرف همزمان ترکیبی از این داروها می تواند باعث مشکلات کلیوی شود.
محصولات استامینوفن (مانند تیلنول) از طریق کبد فیلتر می شوند نه کلیه، بنابراین برای افرادی که مشکلات کلیوی دارند ترجیح داده می شود (تا زمانی که کبد سالمی داشته باشند).
همیشه به پزشک خود بگویید چه داروهایی مصرف می کنید زیرا برخی از مسکن ها حتی داروهای بدون نسخه، می توانند با سایر داروها تداخل داشته باشند.

بخش سوم: شناخت بیماری کلیه و دریافت درمان مناسب

1-3) مراقب علائم و نشانه های بیماری مزمن کلیوی باشید:

ممکن است فوراً متوجه علائم بیماری کلیه نشوید زیرا بیماری مزمن کلیوی طول می کشد تا ایجاد شود.
به این نشانه ها حتما توجه کنید:

• افزایش یا کاهش دفعات ادرار
• خستگی
• حالت تهوع
• خارش و خشکی پوست در هر نقطه از بدن
• وجود خون در ادرار یا ادرار تیره و کف آلود
• گرفتگی عضلانی و یا پرش عضلانی
• پف یا تورم در اطراف چشم ها، پاها و/یا قوزک پا
• گیجی
• مشکل در تنفس، تمرکز یا خوابیدن

همچنین بخوانید >> کلیه های شما چگونه کار می کنند؟

2-3) به عوامل خطرناک توجه کنید:

پیشگیری از بیماری کلیه باید برای همه مهم باشد به ویژه برای کسانی که مستعد ابتلا به این بیماری هستند.
اگر سابقه فشار خون بالا، دیابت یا بیماری قلبی دارید، عامل خطر شما بیشتر است.
افراد بالای 60 سال نیز در معرض خطر ابتلا به بیماری کلیوی هستند.
اگر سابقه خانوادگی بیماری کلیوی دارید، خطر بیشتری شما را تهدید می کند.

همچنین بخوانید >> دیابت احتمال ابتلا به بیماری مزمن کلیه را افزایش می دهد

3-3) تحت مراقبت های پزشکی قرار بگیرید:

از آنجایی که بسیاری از علائم بیماری مزمن کلیوی مشابه علائم ناشی از بیماری های دیگر است، مهم است که در صورت مشاهده هر گونه علامتی توسط پزشک متخصص معاینه شوید.

پزشک متخصص ادرار و خون شما را برای بررسی عملکرد کلیه آزمایش می کند.
با اطلاعات به دست آمده از آزمایش، پزشک تشخیص می دهد که آیا شما به بیماری کلیه مبتلا هستید یا علائم شما ناشی از بیماری های دیگری است.
در مورد سوابق خانوادگی، داروهایی که مصرف می کنید و نگرانی هایی که در مورد سلامت کلیه خود دارید با پزشک متخصص خود صحبت کنید.

3-4) از برنامه درمانی پیروی کنید.

اگر پزشک متخصص ابتلا شما به بیماری مزمن کلیوی را تایید کند، برای شرایط و عوامل ایجاد کننده آن تحت درمان قرار خواهید گرفت.
به عنوان مثال، اگر عفونت باکتریایی باعث علائم شما شود، آنتی بیوتیک دریافت خواهید کرد.
اما، از آنجایی که بیماری کلیوی مزمن است، پزشک شما ممکن است فقط قادر به درمان عوارض بیماری باشد.
اگر بیماریکلیه شما شدید باشد، ممکن است تحت درمان دیالیز کلیه قرار بگیرید یا پیوند کلیه انجام دهید.
پزشک شما ممکن است داروهایی را برای مقابله با عوارض بیماری تجویز کند.
به طور خاص، ممکن است برای درمان فشار خون بالا، درمان کم خونی، کاهش کلسترول، تسکین تورم و محافظت از استخوان‌ها به داروهایی نیاز پیدا کنید.

منبع ترجمه

ترجمه و بازنویسی شده توسط مجله پزشکی سلام