امروزه بیش از شش میلیون آمریکایی مبتلا به آلزایمر هستند. پیش بینی ها نشان می دهد که این تعداد در عرض چند دهه به 13 میلیون نفر افزایش خواهد یافت. دانشمندان تخمین می زنند که تقریباً از هر پنج زن، یک نفر و از هر 10 مرد، یک نفر در نهایت به بیماری آلزایمر مبتلا می شود، یک وضعیت عصبی بدخیم که منجر به از دست دادن حافظه، ناتوانی در انجام فعالیت های روزمره و سردرگمی شناختی می شود. اکنون، یافته های جدید شواهدی را نشان می دهد که بر اساس آن، ممکن است بین افزایش چربی شکم در میانسالی و ابتلا به بیماری آلزایمر ارتباطاتی وجود داشته باشد.
چربی احشایی یا چربی ذخیره شده در اعماق شکم، به طور خاص به چربی احاطه کننده اندام های داخلی در عمق معده اشاره دارد. نویسندگان مطالعه گزارش می دهند که این چربی پنهان شکم به نظر می رسد که مربوط به تغییرات ذهنی است که تا 15 سال قبل از ظهور اولین علائم از دست دادن حافظه بیماری آلزایمر دیده می شود.
تیم تحقیقاتی ارتباط بین حجم MRI مغز، علاوه بر جذب آمیلوئید و تاو در اسکن توموگرافی انتشار پوزیترون (PET)، با شاخص توده بدن (BMI)، چاقی، مقاومت به انسولین و بافت چربی شکم (چربی پنهان) را در میان یک جمعیت میانسال سالم از نظر سلامت روان، مورد ارزیابی قرار دادند.
نکته مهم این است که دانشمندان بر این باورند که هر دو پروتئین آمیلوئید و تاو در ارتباطات بین سلول های مغزی اختلال ایجاد می کنند.
دکتر مهسا دولتشاهی، نویسنده این مطالعه و محقق فوق دکتری موسسه رادیولوژی Mallinckrodt (MIR) در دانشکده پزشکی دانشگاه واشنگتن در سنت لوئیس، در یک بیانیه رسانه ای بیان نمود: حتی با وجود اینکه مطالعات دیگری در ارتباط با BMI با آتروفی مغز یا حتی خطر زوال عقل بیشتر انجام شده است، هیچ مطالعه قبلی نوع خاصی از چربی را با پروتئین واقعی بیماری آلزایمر در افراد عادی از نظر شناختی مرتبط نکرده است.
وی افزود: “مطالعات مشابه نقش افتراقی چربی احشایی و زیر پوستی را به ویژه از نظر آسیب شناسی آمیلوئید آلزایمر در اوایل میانسالی مورد بررسی قرار نداده اند.”
برای انجام این مطالعه مقطعی، نویسندگان مطالعه مجموعه داده ای را شامل 54 شرکت کننده از نظر شناختی سالم بین سنین 40 تا 60 سال با میانگین BMI 32 تجزیه و تحلیل کردند.
همه شرکت کنندگان در اندازه گیری گلوکز و انسولین و همچنین تست های تحمل گلوکز شرکت کردند. در همین حال، محققان از MRI شکم برای اندازه گیری چربی زیر جلدی (چربی زیر پوست) و سطح چربی احشایی استفاده کردند.
از سوی دیگر، MRI مغز، ضخامت قشر نواحی مغزی که تحت تأثیر بیماری آلزایمر شناخته شده اند را اندازه گیری کرد.
در نهایت، تیم تحقیقاتی از PET برای تجزیه و تحلیل آسیب شناسی بیماری در زیر مجموعه دیگری از 32 شرکت کننده، با تمرکز ویژه بر پلاک های آمیلوئید و تاو که در بیماری آلزایمر تجمع می کنند، استفاده نمودند.
محققان دریافتند که نسبت چربی احشایی به زیر پوستی با جذب بیشتر ردیاب آمیلوئید PET در قشر پراکونئوس، منطقه ای که در مراحل اولیه تحت تأثیر آسیب شناسی آمیلوئید در بیماری آلزایمر قرار می گیرد، ارتباطی را نشان می دهد.
قابل ذکر است که این رابطه مشاهده شده در مردان بدتر از زنان به نظر می رسد. این مطالعه همچنین گزارش می دهد که اندازه گیری چربی احشایی بالاتر با افزایش بار التهاب در مغز مرتبط است.
دکتر دولتشاهی می افزاید: ترشحات التهابی چربی احشایی بر خلاف اثرات بالقوه محافظتی چربی زیر پوستی ممکن است منجر به التهاب در مغز شود که یکی از مکانیسم های اصلی در ابتلا به بیماری آلزایمر است.
نویسنده ارشد دکتر Cyrus A. Raji، دانشیار رادیولوژی و نورولوژی و مدیر تصویربرداری رزونانس نورومغناطیسی در MIR
یادآوری می کند که این نتایج چندین پیامد کلیدی برای تشخیص زودهنگام و مداخله زوال عقل را به همراه دارد.
وی افزود: این مطالعه مکانیسم کلیدی را نشان می دهد که چربی پنهان می تواند خطر ابتلا به بیماری آلزایمر را افزایش دهد.
این موضوع نشان می دهد که چنین تغییرات مغزی در اوایل سن 50 سالگی و به طور متوسط تا 15 سال قبل از بروز اولین علائم از دست دادن حافظه مرتبط با بیماری آلزایمر رخ می دهد.
دکتر Raji اضافه می کند که این یافته ها ممکن است به چربی شکم (احشایی) به عنوان یک هدف درمانی برای اصلاح خطر التهاب مغز و زوال عقل در آینده اشاره کند.
او در پایان می گوید: “با گذر از شاخص توده بدن در توصیف بهتر توزیع آناتومیکی چربی بدن در MRI، اکنون درک بهتری از اینکه چرا این عامل ممکن است خطر ابتلا به بیماری آلزایمر را افزایش دهد، در اختیار داریم.”
این تحقیق قرار است در صد و نهمین مجمع علمی و نشست سالانه انجمن رادیولوژی آمریکای شمالی ارائه شود.
منبع
1- Hidden Belly Fat in Midlife Linked to Alzheimer’s Disease
ترجمه و بازنویسی شده توسط مجله پزشکی سلام