آیا والدین باید فرزندان خود را در برابر هر گونه آلودگی، میکروب و باکتری محافظت کنند؟ اگرچه یک نظریه رایج به نام “فرضیه بهداشت”، والدین را تشویق می کند تا با به چالش کشیدن کودکان خردسال به وسیله قرار دادن آنها در معرض میکروب ها،سیستم ایمنی کودک خود را تقویت نمایند، اما محققان سوئدی استدلال می کنند که این استراتژی در واقع به هیچ وجه کارساز نیست.
فرضیه بهداشت (Hygiene hypothesis) بیان می کند که در واقع ایده خوبی است که کودکان و نوجوانان را در اوایل زندگی در معرض میکروب ها و باکتری ها قرار دهید، زیرا مواجهه با میکروارگانیسم های مختلف به تقویت سیستم ایمنی و محافظت در برابر آلرژی کمک می کند. همچنین، این فرضیه بیان می کند که زندگی کردن بدون قرار گیری در معرض هرگونه میکروب و آلودگی می تواند منجر به ضعیف تر شدن سیستم ایمنی گردد.
درواقع، فرضیه بهداشت پیشنهاد می کند که عدم قرار گرفتن در معرض عوامل عفونی، فلور روده و انگل ها در دوران کودکی با تعدیل رشد سیستم ایمنی، حساسیت به بیماری های آلرژیک را افزایش می دهد. داده های محدودی برای فرضیه بهداشت با توجه به آلرژی غذایی وجود دارد.
قرار گرفتن در معرض میکروب ها و باکتری ها سیستم ایمنی بدن را تقویت نمی کند
اکنون، محققان مؤسسه Karolinska، فرضیه بهداشت را به چالش می کشند. با توجه به آزمایش های آنها که بر روی دسته ای از موش ها انجام شد، حیواناتی که از بدو تولد در معرض عفونت های بسیاری بودند، در مقایسه با موش های آزمایشگاهی «پاک»، از خود توانایی مشابه، اگر نگوییم بیشتر، در ایجاد پاسخ های ایمنی آلرژیک نشان دادند. به زبان ساده، موش هایی که در نوزادی با مواد آلرژی زا مواجه بوده اند، مانند موش هایی که در یک محیط تمیز زندگی می کرده اند، مشکلات آلرژی مشابه یا بدتری داشتند.
موضوع تحقیقات علمی بزرگتر در مورد اینکه چگونه میکروب ها دقیقاً می توانند از آلرژی جلوگیری کنند، بحث مورد توجه در سال های اخیر بوده است. مطالعات قبلی نشان داده اند که برخی از عفونت ها می توانند تولید آنتی بادی های التهابی به آلرژن ها را کاهش داده و رفتار سلول های T مرتبط با آلرژی را تغییر دهند. برخی تحقیقات انجام گرفته همچنین نشان می دهند که باکتری های مفید در روده های ما ممکن است این ظرفیت را داشته باشند که التهاب را در سایر نواحی بدن از بین ببرند.
آخرین پروژه تحقیقاتی انجام شده، پاسخ ایمنی آلرژیک را در موش های وحشی «کثیف» با موش های «تمیز» معمولی که در محیط آزمایشگاه زندگی می کنند، مقایسه می نماید. شواهد قابل توجه بسیار کمی جمع آوری شد که نشان می دهد پاسخ آنتی بادی تغییر کرده یا عملکرد سلول های T به هر طریق معنا داری تغییر عوض می شوند.
علاوه بر این، پاسخ های ضد التهابی برانگیخته شده توسط باکتری های مفید روده قادر به از بین بردن پاسخ های ایمنی آلرژیک به نظر نمی رسد. در واقع، موش های وحشی در مواجهه با آلرژن ها تمایل داشتند علائم واضحی از التهاب پاتولوژیک و پاسخ های آلرژیک را ایجاد کنند.
پروفسور Jonathan Coquet، یکی از نویسندگان این مطالعه و دانشیار دپارتمان میکروبیولوژی، تومور و زیست شناسی سلولی در موسسه Karolinska، در یک بیانیه مطبوعاتی گفت:”این نتیجه کمی غیرمنتظره بود، اما نشان می دهد که به این سادگی نیست که بگوییم، سبک زندگی کثیف آلرژی را متوقف می کند در حالی که سبک زندگی پاک ممکن است آنها را از بین ببرد”.
احتمالاً زمینه های بسیار خاصی وجود دارد که این نتیجه گیری در آنها درست است، اما شاید یک قانون کلی نباشد.
موش های وحشی از نظر ژنتیکی با موش های آزمایشگاهی تمیز یکسان بودند اما در شرایط «نیمه طبیعی» بوده و از بدو تولد در معرض میکروب های زیادی قرار داشتند.
پروفسور Jonathan Coquet خاطر نشان می کند: “سیستم ایمنی موش های وحشی تا حد زیادی نشان دهنده سیستم ایمنی انسان است و بنابراین ما امیدواریم که آنها بتوانند ما را به حقیقت نحوه عملکرد میکروب ها بر بدن نزدیک تر نمایند. در مجموع، این کار، کمک بزرگی به درک کلی علم از چگونگی ایجاد آلرژی و داشتن پیامد های بالینی می کند.”
در سراسر محیط های کارآزمایی بالینی، محققان و پزشکان اخیرا تلاش هایی را برای درمان بیماران مبتلا به بیماری های التهابی با عفونت های تجربی انجام داده اند. برای مثال، تغذیه افراد با کرم و هم پیوند مدفوع به عنوان ابزار ممکن برای مبارزه با بیماری های التهابی پیشنهاد شده است.
چنین ایده هایی در نگاه اول ممکن است عجیب به نظر برسد، اما به نوزادانی که از طریق سزارین به دنیا آمده اند، پیوند مدفوع مادر و مکمل های باکتریایی به عنوان راهی برای ترویج باکتری های مفید در روده نوزاد و سلامت کلی کودک در آینده انجام شده است.
Susanne Nylén، یکی از نویسندگان این مطالعه و دانشیار گروه میکروبیولوژی، تومور و زیست شناسی سلولی در موسسه Karolinska، نتیجه گیری می کند: “این زمینه تحقیقاتی می تواند بینش های مهمی در مورد چگونگی استفاده از عفونت ها و میکروب ها برای تسهیل سلامتی ارائه دهد، اما هنوز در مراحل اولیه به سر می برد. مطالعه ما یادآوری کننده این موضوع است که قرار گرفتن در معرض میکروب ها و باکتری ها و به طور کلی هر گونه عفونتی ممکن است اثرات مفیدی که انتظارشان را داریم، نداشته باشند.”
این مطالعه در مجله Science Immunology منتشر شده است.
ترجمه و بازنویسی شده توسط مجله پزشکی سلام