نارسایی قلبی زمانی رخ می دهد که قلب نتواند خون کافی را به بدن پمپاژ کند. هنگامی که این اتفاق می افتد، خون اغلب به عقب برمی گردد و ممکن است مایع در ریه ها جمع شده و باعث تنگی نفس گردد. هنگامی که فردی از نارسایی قلبی رنج می برد، قلب او در گردش خون کافی برای حمایت از سایر اندام های بدن با مشکل مواجه می شود.
اگر فردی مبتلا به بیماری عروق کرونر درمان نشده، فشار خون بیش از حد، آریتمی یا هر اختلال شدید دیگری باشد، چنین وضعیتی ممکن است رخ دهد. در حالی که اینها شایع ترین علائم هستند، بسیاری از افراد ممکن است دچار گرفتگی و سفت شدن ماهیچه های قلبی شوند که از جریان خون به قلب جلوگیری کرده یا آن را محدود می کند.
در ادامه به 4 نوع نارسایی قلبی مهم و خطرناک و علائم آنها خواهیم پرداخت.
1- نارسایی حاد قلبی
علائم نارسایی حاد قلبی به طور ناگهانی ظاهر شده اما به تدریج محو می گردند. این وضعیت ممکن است پس از حمله قلبی ایجاد شود. همچنین می تواند ناشی از نقص در دریچه های قلب باشد که جریان خون را در قلب تنظیم می کند.
افرادی که نارسایی حادی دارند ممکن است علائم زیر را داشته باشند:
- تنگی نفس
- کاهش تحمل در ورزش
- خستگی شدید
- سرفه های شبانه
- خس خس سینه
- سرگیجه
- گیجی
2- نارسایی قلبی مزمن
علائم نارسایی قلبی مزمن به صورت مداوم ظاهر شده و با گذشت زمان بهبود نمی یابد. اغلب موارد نارسایی قلبی، مزمن هستند. نارسایی قلبی می تواند به سمت راست یا چپ قلب و یا هر دو آسیب برساند.
افرادی که نارسایی قلبی مزمن دارند ممکن است علائم زیر را داشته باشند:
- تنگی نفس با فعالیت یا در حالت دراز کشیدن
- خستگی و ضعف
- تورم در پاها، مچ پا و ساق پا
- ضربان قلب سریع یا نامنظم
- کاهش توانایی ورزش کردن
- خس خس سینه
- سرفه ای که از بین نمی رود یا سرفه ای که مخاط سفید یا صورتی همراه با لکه های خونی ایجاد می کند
- تورم ناحیه شکم
3- نارسایی قلبی سمت چپ (بطن چپ)
دکتر P K Hazra، متخصص قلب اقدامات مداخله ای می گوید: شایع ترین نوع نارسایی قلبی، نارسایی قلبی سمت چپ است.
بطن چپ قلب در سمت چپ پایین قرار دارد. این منطقه خون غنی از اکسیژن را در سراسر بدن شما به گردش در می آورد. هنگامی که بطن چپ نتواند به طور موثر پمپاژ کند، باعث نارسایی قلبی سمت چپ می شود.
این امر بدن شما را از دریافت مقادیر کافی خون غنی از اکسیژن باز می دارد. در عوض، خون به ریه های شما برگشته و باعث تنگی نفس و تجمع مایعات می شود.
تصور کنید که می خواهید از طریق یک اسفنج خیس نفس بکشید. هنگامی که نارسایی قلبی سمت چپ دارید، نفس کشیدن می تواند شبیه این باشد. این امر به این دلیل است که بطن چپ قلب شما خون کافی را به بدن پمپاژ نمی کند و خون اضافی به ریه های شما باز می گردد.
افرادی که نارسایی قلبی سمت چپ دارند ممکن است علائم زیر را داشته باشند:
- مشکل در تنفس
- سرفه
- خستگی (خستگی شدید حتی پس از استراحت)
- ضعف کلی
- رنگ مایل به آبی انگشت و لب
- خواب آلودگی و مشکل در تمرکز
- ناتوانی در خوابیدن در حالت صاف
4- نارسایی قلبی سمت راست (بطن راست)
بطن راست قلب وظیفه پمپاژ خون به ریه های شما برای جمع آوری اکسیژن را بر عهده دارد. نارسایی قلبی سمت راست زمانی اتفاق می افتد که سمت راست قلب شما نتواند به درستی کار کند.
این عارضه معمولاً ناشی از ایست قلبی سمت چپ است. تجمع خون در ریه ها که در اثر نارسایی قلبی سمت چپ ایجاد می شود، بطن راست را تحت فشار قرار می دهد. این امر می تواند به سمت راست قلب فشار وارد کرده و باعث از کار افتادن آن شود. سایر مشکلات مانند بیماری ریوی یا بیماری دریچه نیز می توانند نارسایی قلبی سمت راست را ایجاد کنند.
نارسایی قلبی سمت راست زمانی رخ می دهد که بطن راست قلب شما برای پمپاژ موثر خون به ریه ها بسیار ضعیف باشد. این می تواند باعث برگشت خون به قسمت های دیگر بدن شما مانند پاها، پاها، شکم و کبد شود.
افرادی که نارسایی قلبی سمت راست دارند ممکن است علائم زیر را داشته باشند:
- بیدار شدن در شب با تنگی نفس
- تنگی نفس در حین ورزش یا هنگام دراز کشیدن صاف
- سرفه کردن
- خس خس سینه
- مشکل در تمرکز
- سرگیجه
- خستگی
- احتباس مایعات که باعث تورم در مچ پا، ساق پا، پا و/یا شکم می شود
- کاهش اشتها و کاهش وزن
- زردی پوست و چشم (یرقان)
عوامل خطری که ممکن است باعث نارسایی قلبی شوند
به طور کلی، عوامل خطر متعددی می توانند در ایجاد نارسایی قلبی نقش داشته باشند، ازجمله:
- فشار خون بالا
- مصرف محصولات دارای تنباکو، کوکائین یا الکل
- دیابت
- چاقی
- خوردن غذاهای سرشار از نمک و چربی
- ابتلا به بیماری عروق کرونر
- سن بالا
اگر هر یک از علائم نارسایی قلبی سمت چپ یا راست را تجربه کردید، ضروری است که فورا به پزشک مراجعه کنید. تشخیص و درمان به موقع می تواند به بهبود کیفیت زندگی و افزایش طول عمر شما کمک کند.
راهکار هایی برای مدیریت و درمان نارسایی قلبی
1- تغییر در شیوه زندگی: اتخاذ یک رژیم غذایی سالم برای قلب به جهت جلوگیری از نارسایی قلبی ضروری است. این امر شامل خوردن یک رژیم کم سدیم (کم نمک)، محدود کردن مصرف مایعات، ورزش منظم در محدوده توصیه شده، ترک سیگار و یادگیری نحوه مدیریت استرس است.
2- مصرف دارو: چندین دارو برای کمک به جلوگیری از نارسایی قلبی در دسترس هستند. این دارو ها به خروج مایع اضافی از بدن کمک کرده و علائمی مانند تورم و تنگی نفس را کاهش می دهند. این داروها عروق خونی را شل می کنند و تنش قلب را از بین می برند. آنها با کاهش ضربان قلب به طور قابل توجهی فشار ایجاد شده بر روی قلب را کاهش می دهند.
3- درمان های دستگاهی: در موارد نارسایی شدید قلبی می توان دستگاه های قابل کاشت را در نظر گرفت:
- کاردیوورتر-دفیبریلاتور کاشتنی (ICD): دستگاه دفیبریلاتور قلبی قابل کاشت (ICD) یک وسیله پزشکی است که می تواند آریتمی های تهدید کننده زندگی را تشخیص دهد. هنگامی که چنین ریتم قلبی تشخیص داده می شود، دستگاه شوکی به قلب وارد می کند تا ریتم آن را تنظیم کند.
- درمان همگام سازی مجدد قلبی (CRT): در این درمان از دستگاهی شبیه ضربان ساز قابل کاشت استفاده می شود. این دستگاه باعث می شود که حفره های پایینی قلب به طور هماهنگ منقبض شوند که به پمپاژ و آرامش این حفره ها کمک می کند. این کار به نوبه خود به پمپاژ بهتر خون کمک کرده و ممکن است باعث بهبود عملکرد قلب شود.
منابع
ترجمه و بازنویسی شده توسط مجله پزشکی سلام