بر اساس پژوهشی جدید، آب قلیایی شاید علاجی برای سنگ کلیه نباشد و اثرات آن که در سال های اخیر شنیده یا دیده اید، صرفا تبلیغاتی بوده اند. محققان دانشگاه کالیفرنیا در ارواین یافته اند که بطری های آب تحت عنوان «قلیایی»، خیلی بعید به نظر می رسد که در پیشگیری از سنگ های کلیه عود کننده مؤثر باشند.
آب قلیایی که با نام آب با پی اچ (pH) نیز شناخته می شود، به طور فزاینده‌ای در بین انواع آب محبوبیت پیدا کرده است. در مقایسه با آب لوله‌کشی که pH حدود 7.5 دارد، آب قلیایی به صورتی تولید شده که دارای pH بالاتر (قلیایی‌تر) بین 8 تا 10 باشد.
چرا آب قلیایی تاثیر چندانی بر سنگ کلیه ندارد؟
Roshan M. Patel پزشک و نویسنده ارشد دانشگاه کالیفرنیا در ارواین در اعلامیه مطبوعاتی اعلام کرد: «درحالی‌که محصولات آب قلیایی دارای pH بالاتر نسبت به آب معمولی هستند اما دارای محتوای قلیایی ناچیزی هستند. این عامل باعث می‌شود نتوانند pH ادرار را به‌اندازه کافی بالا ببرند تا بر روی شکل‌گیری سنگ کلیه و دیگر سنگ های مجاری ادراری تأثیرگذار باشد.»
همچنین بخوانید >> روش های پیشگیری از سنگ کلیه قبل از به وجود آمدن آن
طرف‌داران آب قلیایی ادعا دارند که تعداد بیشتر هیدروژن در این آب فواید بی‌شماری برای سلامتی از جمله بهبود آب‌رسانی و افزایش pH ادرار دارد. به‌علاوه افزایش pH راهکاری کلیدی برای جلوگیری از تشکیل انواع خاصی از سنگ‌های مجاری ادراری (اسیداوریک یا سیستین) در بیمارانی است که برای مدتی این سنگ‌ها را دارند.
قرص پتاسیم سیترات یکی از متداول‌ترین داروهای تجویز شده برای پیشگیری از سنگ‌های عودکننده است. اما اکثر بیماران به دلیل هضم سخت این قرص‌های بزرگ که چندین مرتبه در روز مصرف می‌شوند، از این روش دارویی خودداری می‌کنند. اگر آب قلیایی قادر به افزایش pH ادراری باشد، می‌تواند جایگزین جذابی برای پیشگیری از سنگ باشد.
گروه Dr. Patel برای سنجش پتانسیل آب دارای pH بالا در پیشگیری از تشکیل سنگ‌های ادراری، سطوح pH پنج محصول آب قلیایی که به‌صورت تجاری موجود هستند را مورد سنجش قرار دادند. در قدم بعدی آنها داده‌های منتشر شده مربوط به انواع دیگر نوشیدنی‌ها و دیگر محصولات بدون نسخه که پتانسیل احتمالی افزایش pH ادراری را دارند مورد بررسی قرار دادند.
همچنین بخوانید >> بطری آب معدنی 100 برابر بیشتر از آنچه تصور می شد حاوی ذرات پلاستیکی است
پنج محصول تجاری ارزیابی شده، همگی pH مشابهی در گستره کوچکی بین 10 نشان دادند. یکی از محصولات حاوی مقادیر اندکی سیترات بود که برروی برچسب محصول درج نشده بود. علاوه بر آن آب‌های قلیایی آزمایش شده، حاوی آنیون های آلی که بدن بتواند به قلیا متابولیزه کند نبودند. قرص پتاسیم سیترات این ترکیبات را به بدن می‌رساند.
این محصولات در pH 10 فقط حاوی مقادیر قلیای 0.1 میلی اکی والان در لیتر (mEq/L) بودند. طبق گفته تیم پژوهشی این غلظت در مقایسه با تولید معمول اسید متابولیک بدن که 40 تا 100 mEq/L در روز است، «ناچیز» است.
متقابلاً محصولات تجاری خاصی پتانسیل افرایش pH را دارند. شاید مهم‌ترین آنها آب‌پرتقال است که حاوی مقادیر قلیای تا 15 mEq/L است. به‌علاوه آب‌پرتقال دارای کم‌ترین هزینه تخمین شده برای رسیدن به غلظت روزانه قلیای 30 mEq است.
جوش‌شیرین یکی از مؤثرترین و مقرون‌به‌صرفه‌ترین جایگزین‌ها است. همچنین باید اشاره شود که جوش‌شیرین، نگرانی‌های بالقوه دیگری را دررابطه‌با محتوای سدیم بر می‌انگیزاند. محصولات جدیدتر قابل‌حل در آب، گزینه‌های مفیدتر و مقرون‌به‌صرفه‌تری را ارائه می‌دهند.
Dr. Patel می‌افزاید: «یافته‌های ما ممکن است راهنمای انتخاب گزینه‌های درمانی دیگر برای پیشگیری از سنگ‌های ادراری عودکننده باشد که شامل نوشیدنی‌ها و محصولات بدون نسخه است.»
در پایان، نویسندگان این مقاله محدودیت‌های مطالعه آزمایشگاهی را متذکر می‌شوند و نیاز به کارآزمایی‌های بالینی بیشتر را با تمرکز بر روی روش‌های افزایش pH ادراری را تأکید می‌کنند.
این مقاله در Journal of Urology منتشر شده است.
ترجمه و بازنویسی شده توسط مجله پزشکی سلام