افرادی که حداقل یک‌بار از لنز چشم استفاده کرده‌اند می‌دانند که تمیزکردن روزانه واجب است. حال، محققان دانشگاه پورتسموث گزارش کرده‌اند که یک ترکیب آلی موجود در درختان ممکن است به‌عنوان ضد عفونی کننده‌ای موثر برای لنز های چشمی عمل کند.
وقتی صحبت از لنز های چشمی می شود، کراتیت میکروبی نگرانی اصلی است. یکی از جدی‌ترین عارضه‌های بالقوه در بین کسانی که از لنز های چشمی استفاده می‌کنند، عفونت قرنیه‌ای‌ست که منشا باکتریایی دارد. شایع‌ترین شکل باکتری مرتبط با کراتیت میکروبی سودوموناس آئروژینوزا[1] است.
مطالعات قبلی، پیش‌تر به این نتیجه رسیده بودند که محلول‌های ضدعفونی‌کننده موجود برای جلوگیری از بیوفیلم یا دسته‌هایی از باکتری‌ها که اغلب به سطح لنز ها می‌چسبند، مؤثر نیستند. در همین حال، هیدروکینین ترکیبی آلی‌ست که در پوست درختان خاصی یافت می‌شود. خوشبختانه، این ترکیب عمل باکتری‌کشی را در برابر سودوموناس آئروژینوزا و همچنین بسیاری دیگر از میکروب‌های بالینی کلیدی مانند استافیلوکوکوس اورئوس[2]، ای.کلای[3] و کلبسیلا پنومونیه[4] نشان می دهد.
توقف عفونت های چشمی ناشی از لنز های چشمی
تیم تحقیقاتی مسئول این کشف از دانشگاه پورتسموث در بریتانیا و دانشگاه‌های نارسوآن و پیبولسونگ‌کرام رجبات در تایلند هستند. نویسندگان مقاله امکان استفاده از فرمول‌های چندمنظوره حاوی هیدروکینین را به‌عنوان ضدعفونی‌کننده‌ای برای لنز های چشمی بررسی کردند.
برای انجام این کار، آنها ابتدا خواص ضدباکتریایی، ضدچسبندگی و ضدبیوفیلم محلول‌های چندمنظوره (MPS) فرموله‌شده با هیدروکینین را ارزیابی کردند؛ سپس، آن را با دو MPS تجاری (Opti-free Replenish و Q-eye) مقایسه کردند؛ و نتیجه، کشته‌شدن ۹۹.۹ درصد از باکتری‌ها حین ضدعفونی بود.
در مجموع، ماحصل این مقاله این است که این کشف ممکن است به تسریع توسعه ضدعفونی‌کننده‌های جدید با هدف مبارزه با باکتری P. aeruginosa کمک کند.
دکتر Robert Baldock از دانشکده داروسازی و بیوشیمی دانشگاه پورتسموث در رسانه‌ای می‌گوید: «محلول‌های ضدعفونی‌کننده موجود در بازار که از چند ماده شیمیایی تشکیل شده‌اند، گاهی اوقات ممکن است واکنش‌هایی با عوارض‌جانبی دردناک ایجاد کنند. امیدواریم نشان دهیم که عوامل جدید تولیدشده از محصولات طبیعی ممکن است گزینه‌ای عالی برای محدودکردن یا کاهش خطر آلودگی لنز چشم باشند. دیدن این که چگونه این تحقیق پیشرفت کرده، از کشف تا اکتشاف کاربردهای بالقوه، هیجان انگیز است».
همچنین بخوانید >> خشکی چشم در شب چیست؟ علل، علائم و راه های درمان
عفونت‌های قرنیه با سالانه بیش از ۳.۵ میلیون مورد تشخیص‌داده‌شده بسیار شایع است. موارد شدید حتی ممکن است منجر به آسیب دائمی چشم و ازدست‌دادن بینایی شود. خطر کراتیت میکروبی زمانی دوبرابر می شود که فردی لنز های چشمی خود را در طول شب یا بیشتر از مقدار توصیه‌شده روزانه نگه می‌دارد.
به گفته سازمان بهداشت جهانی (WHO)، کوری قرنیه ناشی از کراتیت میکروبی در سال‌های اخیر به یکی از دلایل برجسته ناتوانی در بینایی بدل شده است. مقامات WHO همچنین P. aeruginosa مقاوم به چند دارو را یکی از نگران‌کننده‌ترین پاتوژن‌ها می‌دانند.
سالانه، باکتری‌های مقاوم‌به‌دارو بیش از ۲.۸ میلیون عفونت را ایجاد می‌کنند و مسئول مرگ ۰۰۰,۳۵ هستند. مقاومت ضدمیکروبی زمانی اتفاق می‌افتد که میکروب‌ها در طول زمان تغییر کرده و درنهایت، به داروها پاسخ نداده و درمان عفونت‌ها را بسیار دشوار می‌کنند.
آموکسی‌سیلین[5] و تری‌متوپریم[6] دو آنتی‌بیوتیک رایج هستند که معمولا تجویز می‌شوند و اکنون، سویه‌های خاصی از P. aeruginosa به آنها مقاوم شده‌اند. از طرف دیگر، هیدروکینین در حال حاضر به‌عنوان عامل موثری در برابر مالاریا در انسان شناخته شده است. همچنین درحال‌حاضر، در هلند برای درمان گرفتگی عضلات شبانه استفاده می‌شود؛ و تا‌به‌حال، تحقیقات کمی در مورد خواص مقاوم‌به‌داروی آن انجام شده است.
Sattaporn Weawsiangsang، نویسنده ارشد مقاله از دانشکده علوم بهداشت وابسته، دانشگاه نارسوآن، درحال‌حاضر، محقق افتخاری در دانشگاه پورتسموث است.
Weawsiangsang می‌گوید: «نتایج اولیه ما نشان می‌دهند که خیس‌کردن لنز های چشمی در محلول چندمنظوره حاوی هیدروکینین احتمالا برای جلوگیری از آلودگی و عفونت مفید است. بااین‌حال، برای تعیین اینکه آیا خود هیدروکینین نیز دارای عوارض‌جانبی یا سمیت است یا خیر، تحقیقات بیشتری لازم است».
«ما به آزمایش این ترکیب بر روی تعدادی از سلول‌ها ادامه می‌دهیم و تا این بخش از کار، نتایج واقعا امیدوارکننده بوده‌اند. این پیشرفت بالقوه ممکن است به ایجاد ضدعفونی‌کننده‌های جدیدی از محصولات طبیعی، و مقابله موثر با عفونت‌های P. aeruginosa و کاهش موارد عفونت‌های قرنیه کمک کند».
در نتیجه، نویسندگان مقاله می‌گویند که تحقیقات بیشتری باید برای بررسی اثربخشی هیدروکینین با چندین ماده مختلف لنز های چشمی و همچنین در برابر میکروارگانیسم‌های بیماری‌زای اضافی انجام شود.
این مقاله در مجله Antibiotics منتشر شده است.
[1] Pseudomonas aeruginosa
[2] Staphylococcus aureus
[3] E. coli
[4] Klebsiella pneumoniae
[5] Amoxicillin
[6] Trimethoprim
ترجمه و بازنویسی شده توسط مجله پزشکی سلام