شیرین کننده های مصنوعی چه هستند؟ حقایق، فواید و خطرات

شیرین کننده های مصنوعی انواع مصنوعی جایگزین های قند هستند که می توانند به جای شکر، نیشکر یا ساکارز استفاده شوند.

در این مقاله به دنبال کشف حقیقت واقعی در مورد شیرین کننده های مصنوعی هستیم و فواید و خطرات احتمالی آنها را بررسی نموده و جایگزین های موجود برای شکر و قند را به شما معرفی خواهیم کرد. پس تا انتهای این مقاله همراه ما باشید. در این مقاله مجموعه از نظرات و بررسی های متخصصین تغذیه، دیابت، سلامتی و همچنین سازمان های سلامت محور جهانی مورد بررسی قرار گرفته اند.

همه شیرین کننده ها با یکدیگر یکسان نیستند، به خصوص برای افرادی که به دلیل دیابت یا سایر دلایل سلامتی نیاز به کنترل سطح قند خون خود را دارند.

Wintana Kiros، یک مربی بهداشت و متخصص تغذیه در شرکت ResetLifestyle در این باره می گوید: در حالی که بدن قند را به عنوان گلوکز می‌ بیند که آن را برای انرژی تجزیه می‌ کند، بدن شیرین‌ کننده‌ های مصنوعی را گلوکز نمی‌ بیند، زیرا آنها ترکیبات مصنوعی دارند که فقط طعم شیرینی می‌ دهند.

او اضافه می کند که در مقایسه با شکر، شیرین کننده های مصنوعی کم یا بدون کالری هستند و می توانند کمترین تأثیر را بر سطح قند خون داشته باشند.

این ویژگی می تواند برای افرادی که سعی در کاهش وزن و یا جلوگیری از افزایش قند خون خود را دارند مفید باشد.

اما شیرین کننده های مصنوعی نیز می توانند اثرات منفی بر سلامت داشته باشند (اغلب بر روده) و جالب است بدانید که دستور العمل های اخیر سازمان بهداشت جهانی (WHO)،  استفاده از شیرین کننده های مصنوعی برای کاهش وزن را کاری درست و سالم ندانسته و از آن جلوگیری می کند.

همچنین بخوانید >> میزان طبیعی و مناسب قند خون بر اساس سن

Wintana Kiros می‌ گوید: هنوز هیچ جواب مستقیمی برای اینکه شیرین‌ کننده‌ های مصنوعی بهتر یا بدتر از شیرین‌ کننده‌ های طبیعی هستند، وجود ندارد. هر دو نوع شیرین کننده مزایا و معایب خاص خود را دارند و انتخاب بین آنها تا حد زیادی به ترجیحات فردی، محدودیت های غذایی به دلیل آلرژی های غذایی، عدم تحمل و مهمتر از همه به اهداف کلی سلامتی فرد بستگی دارد.

کاهش مصرف قند و شکر

امروزه، مصرف‌ کنندگانی که می‌ خواهند میزان استفاده از قند های افزوده شده را کاهش دهند، می‌ توانند از میان طیف وسیعی از جایگزین‌ های شکر که توسط سازمان غذا و دارو تایید شده‌ اند، انتخاب کنند.

دکتر Hope Warshaw، متخصص تغذیه، مدرس تائید شده دیابت، نویسنده کتاب Diabetes Meal Planning Made Easy و مشاور گروه محصولات غذایی هارتلند که شیرین کننده های برند Splenda را تولید می کند، مستقر در اشویل کارولینای شمالی، می‌ گوید: این انتخاب چیز خوبی است زیرا افراد دارای سلایق طعم و مزه متفاوتی هستند. وارشاو مشاور گروه محصولات غذایی هارتلند است که شیرین کننده های برند Splenda را تولید می کند و Tate & Lyle که شیرین کننده را آلولوز می سازد. وی همچنین می گوید: گزینه ها مساوی است با انتخاب ها. بدین معنا که هرچه گزینه ها بیشتر باشند انتخاب ها بیشتر و راحت تر خواهند بود و طیف وسیع تری از نیاز ها و سلایق را پوشش خواهند داد.

دکتر Natasha Bhuyan، پزشک خانواده مستقر در فونیکس، می گوید: کاهش مصرف قند و شکر افزوده می تواند برای افرادی که می خواهند وزن کم کنند، از سلامت قلبی عروقی خود محافظت کند یا از دیابت جلوگیری کند، مفید باشد.

همچنین بخوانید >> دیابت احتمال ابتلا به بیماری مزمن کلیه را افزایش می دهد

جایگزین های شکر چه هستند؟

انواع مختلفی از شیرین کننده ها برای جایگزینی شکر وجود دارد که عبارتند از:

• شیرین کننده های مصنوعی
• الکل های قندی
• شیرین کننده های طبیعی

در ادامه به بررسی این جایگزین ها خواهیم پرداخت:

شیرین کننده های مصنوعی

شیرین کننده های مصنوعی انواع مصنوعی جایگزین های قند هستند که می توانند به جای شکر، نیشکر یا ساکارز استفاده شوند.

به طور کلی تهیه و دسترسی به جایگزین های شکر بسیار آسان است و می توان آنها را به صورت پودر یا قطره مایع خریداری کرد.
گزینه های دانه دانه شده نیز برای پخت و پز یا پخت نان و کیک وجود دارد و برخی از جایگزین ها را می توان در محصولات فرآوری شده نیز یافت.
به عنوان مثال، برخی از تولیدکنندگان مواد غذایی و نوشیدنی از جایگزین های شکر در محصولات پخته شده مانند کلوچه انگلیسی، نوشابه های رژیمی مانند کوکا کولا زیرو، کریستال لایت، دیت اسنپل و یا انواع آب نبات و آدامس های بدون قند استفاده می کنند.

در اینجا برخی از جایگزین های شکر که می توانید در فروشگاه ها خریداری کنید، یا جزئی از مواد تشکیل دهنده محصولات مختلف بدون کالری یا کم کالری هستند، آورده شده است. برخی از نام های تجاری آنها عبارتند از:

استویا : یک شیرین کننده گیاهی است که با نام های تجاری مختلف، از جمله Splenda Naturals Stevia Sweetener و Truvia موجود است.
آسپارتام : یک شیرین کننده مصنوعی که با نام تجاری Equal فروخته می شود.
سوکرالوز : یک شیرین کننده مصنوعی که با نام تجاری Splenda فروخته می شود.
ساخارین : یک شیرین کننده مصنوعی است که با نام های تجاری Sweet’N Low، Sugar Twin و Necta Sweet فروخته می شود.
Acesulfame K : یک شیرین کننده مصنوعی که با نام تجاری Sunett فروخته می شود.

از این فهرست، دکتر Stephanie Redmond، پزشک دیابت و موسس DrStephanies . com استویا را توصیه می کند تا افراد بتوانند از مصرف برخی مواد شیمیایی و همچنین کالری دوری کنند. (از آنجایی که استویا از یک گیاه می آید، برخی آن را “طبیعی” می دانند. اما برای تهیه استویا باید ترکیبات شیرین مزه آن را از نظر شیمیایی استخراج و تصفیه کرد. همچنین صد ها برابر شیرین تر از شکر طبیعی است.)

با این حال، دکتر Stephanie Redmond مصرف مقادیر کمی شکر واقعی همراه با پروتئین و فیبر را برای ارضای هوس و جلوگیری از افراط در آینده توصیه می کند.

وی می گوید: هیچ اشکالی ندارد اگر گاه به گاه و هر چند یک بار کمی قند و شکر بخورید. او می‌ افزاید: در حالی که چیز هایی مانند میوه‌ ها، خرما و … راه‌ های طبیعی برای دریافت طعم شیرینی با شاخص گلیسمی پایین هستند، اما گاهی اوقات مصرف این مواد به تنهایی برای ارضای هوس و میل شیرینی شما کافی نیست.

همچنین بخوانید >> 10 راه برای کاهش قند خون به گفته متخصصان

الکل های قندی

برخی از جایگزین های قند مانند زایلیتول، مانیتول و سوربیتول از میوه ها و انواع توت ها ساخته می شوند.

کربوهیدرات های موجود در این محصولات در حین فرآوری تغییر می کنند.
برای افراد مبتلا به دیابت مهم است که به خاطر داشته باشند که این محصولات می توانند بر گلوکز خون آنها تأثیر گذاشته  و همچنین می توانند میزان کل کالری دریافتی آنها را افزایش دهند.
افراد مبتلا به دیابت باید برای جلوگیری از افزایش قند خون و پرخوری، باید غذا های حاوی الکل قند را در برنامه غذایی کلی خود لحاظ کنند تا میزان کربوهیدرات ها و کالری ها دریافتی خود را مدیریت و اندازه گیری کنند.

Wintana Kiros به بیماران توصیه می‌ کند که از جایگزین‌ های قند مبتنی بر الکل به‌ ویژه به دلیل تأثیر منفی آنها بر سلامت روده اجتناب کنند.
الکل های شکر طوری طراحی شده اند که جذب آنها برای روده ما دشوار است: اگر نتوانیم آنها را جذب کنیم، نمی توانیم به کالری آنها دسترسی پیدا کنیم. عوارض جانبی الکل های قندی می تواند شامل ایجاد گاز، نفخ، گاز معده و گاهی اسهال باشد.

همچنین بخوانید >> 12 راه ساده برای خلاص شدن از نفخ شکم

شیرین کننده های طبیعی

علاوه بر قند و شیرین کننده های مصنوعی، مجموعه ای از محصولات طبیعی برای شیرین کردن غذاها وجود دارد. این محصولات شامل موارد زیر می شوند:

• عسل
• ملاس
• شهد آگاو
• شربت افرا

آلولوز (Allulose) نمونه دیگری از جایگزین های طبیعی قند است که چیزی در حدود 70 درصد شیرینی شکر معمولی را دارد و به طور طبیعی در مقادیر کم در برخی میوه ها یافت می شود، اما معمولاً به طور تجاری از ذرت تولید می شود. آلولوز در هر سوپر مارکتی در دسترس نیست، اما می توان آن را به صورت آنلاین و به عنوان یک ماده در محصولاتی مانند آدامس یا ماست های معمولی و منجمد یافت.

با این حال، مصرف شیرین کننده های طبیعی کمکی به کاهش میزان کالری دریافتی یا کربوهیدرات ها نمی کند.

Lisa Jones، یک متخصص تغذیه در فیلادلفیا می‌گوید: نوع طبیعی لزوماً سالم‌ تر نیست. مصرف قند های افزوده شده از هر نوع، حتی به شکل طبیعی، هیچ مزیتی برای سلامتی ندارد، زیرا آنها کالری خالی هستند و ممکن است همچنان فرآوری شوند.

وی می افزاید: بسیاری از این گزینه های طبیعی کالری برابر با شکر دارند، در حدود 4 کالری در هر گرم، بنابراین افرادی که به دنبال کاهش کالری دریافتی هستند، بهتر است از غذا های طبیعی شیرین مانند میوه استفاده کنند.

چرا تقاضای زیادی برای شیرین کننده های مصنوعی وجود دارد؟

نگرانی های بهداشتی و سلامتی باعث افزایش تقاضا برای شیرین کننده های مصنوعی شده است.

افزایش گزینه های جایگزین شکر با نگرانی مقامات بهداشت عمومی در مورد نرخ بالای چاقی و دیابت در کشور ها اتفاق می افتد.

برای مثال در کشور آمریکا: بر اساس گزارش ملی آمار دیابت توسط مراکز کنترل و پیشگیری از بیماری (CDC)، بیش از 37.3 میلیون نفر در ایالات متحده (یعنی چیزی در حدود 11.3 از جمعیت این کشور ) تا سال 2019 به دیابت مبتلا بودند. دیابت نوع 2 بین 90 تا 95 درصد از تمام موارد این بیماری را تشکیل می دهد.

چاقی در ایالات متحده حتی بیشتر از ابتلا به دیابت است. براساس CDC، از سال 2017 تا 2020، نرخ ابتلا به چاقی در ایالات متحده 41.9٪ بود.

همچنین بخوانید >> راه های لاغری شکم در یک هفته

هر دو بیماری مزمن ذکر شده (چاقی و دیابت) با مجموعه ای از عوارض جدی همراه هستند.

برخی از عوارض دیابت برای سلامتی عبارت اند از:

• بیماری های قلبی و عروقی
• آسیب به چشم، اعصاب، پا و کلیه
• بیماری آلزایمر
• افسردگی

همچنین بر اساس داده های CDC، چاقی با موارد زیر مرتبط است:

• بیماری عروق کرونر قلب
• پیش دیابت و دیابت نوع 2
• سرطان سینه، رحم، روده بزرگ، مری، پانکراس، کلیه و پروستات
• پانکراتیت
• سکته

انجمن قلب آمریکا یا همان AHA توصیه می کند که مصرف روزانه قند های افزوده شده را به بیش از 6 درصد از کالری روزانه محدود کنید. به طور متوسط، آمریکایی ها بسیار فراتر از این میزان قرار دارند. طبق گفته های AHA، به طور معمول، مردم در ایالات متحده روزانه 17 قاشق چایخوری قند افزوده مصرف می کنند. در کشور ایران نیز این نرخ به طرز نگران کننده ای بالاست.

آیا جایگزین های شکر می توانند با دیابت مبارزه کنند؟

علیرغم تقاضا برای جایگزینی قند برای مبارزه با دیابت، شیرین کننده های مصنوعی در حال حاضر این شکاف را پر نمی کنند.

در ماه می 2023 (اردیبهشت 1402)، سازمان بهداشت جهانی یا همان WHO بیانیه‌ ای منتشر نمود که در آن به مردم توصیه می کرد که به دلایل سلامتی یا کاهش وزن از شیرین‌ کننده‌ های غیر قندی، NSS استفاده نکنند، زیرا مطالعات حاکی از آن است که این محصولات مزایای بلند مدت کمی داشته و برخی از آنها با خطرات نامطلوبی همراه اند.

Francesco Branca، مدیر تغذیه و ایمنی غذایی سازمان جهانی بهداشت، در بیانیه ای گفت: جایگزینی قند های آزاد با NSS در طولانی مدت به کنترل وزن کمکی نمی کند. مردم باید راه‌ های دیگری را برای کاهش مصرف قند های آزاد در نظر بگیرند، مانند مصرف مواد غذایی با قند های طبیعی، مانند میوه، یا غذا ها و نوشیدنی‌ های شیرین نشده.
NSS فاکتور های غذایی ضروری نیستند و ارزش غذایی ندارند. مردم باید شیرینی رژیم غذایی خود را از اوایل زندگی به طور کلی کاهش دهند تا سلامت خود را بهبود بخشند.

یک مطالعه منتشر شده در سال 2018 نشان داد که مصرف شیرین کننده های کم کالری می تواند خطر ابتلا به پیش دیابت و دیابت را به ویژه برای افرادی که چاق هستند افزایش دهد. این تحقیق در مارس 2018 در ENDO 2018 در شیکاگو، صدمین نشست سالانه انجمن غدد درون ریز ارائه شد.

این مطالعه نشان می دهد که مصرف شیرین کننده های مصنوعی می تواند خطر ابتلا به سندرم متابولیک را که با سکته مغزی و حملات قلبی مرتبط است، افزایش دهد. این سندرم مجموعه ای از شرایط است که شامل فشار خون بالا، چربی اضافی دور کمر و سطح بالای قند خون می شود. محققان نمونه های چربی انسان و سلول های بنیادی بافت چربی انسان را مورد مطالعه قرار دادند و سلول ها را در معرض سوکرالوز در ظروف پتری قرار دادند.

تاریخچه ای نه چندان شیرین

نگرانی ها در مورد خطرات سلامتی ناشی از شیرین کننده های مصنوعی در طول سال ها کمتر و کمتر شده است. برخی از بحث ها بر روی ساخارین، یک شیرین کننده مصنوعی که در دهه 1970 با سرطان مثانه در موش های آزمایشگاهی مرتبط بود، متمرکز شده است.

در دهه 1980، گزارش برنامه ملی سم شناسی ایالات متحده در مورد مواد سرطان زا، ساخارین را به عنوان “ماده ای که به طور منطقی پیش بینی می شود سرطان زا برای انسان باشد” ذکر کرد. به گفته مؤسسه ملی سرطان آمریکا، پس از مطالعاتی که نشان داد خطر ابتلا به سرطان از موش‌ ها به انسان منتقل نمی‌ شود، در دهه 2000 از فهرست خارج شد. اکنون، NIC می‌گوید هیچ مدرکی وجود ندارد که نشان دهد ساخارین یا هر شیرین‌ کننده مصنوعی دیگر مورد تایید FDA می‌ تواند باعث سرطان یا آسیب‌ های دیگر در افراد شود.

وقتی بحث به سنجش خطرات و مزایای شیرین کننده های مصنوعی می رسد دکتر Stephanie Redmond می گوید: فلسفه او این است که شما احتمالاً می‌ توانید همه چیز را در حد اعتدال مصرف کنید.

او می‌ افزاید: من به‌ عنوان یک داروساز پر مشغله، صاحب کسب‌ و کار و مادر، تمام تلاشم را می‌ کنم که از شیرین‌ کننده‌ های مصنوعی دوری کنم. زمانی که دیابت دارید، بار بسیار زیادی از چیز هایی را که باید در مورد آن نگران باشید، به دوش می کشید. استفاده از شیرین کننده های مصنوعی یکی از متغیر هایی است که بر سطح قند خون و سلامت کل بدن به عنوان یک فرد دیابتی تأثیر می گذارد.

منبع ترجمه

ترجمه و بازنویسی شده توسط مجله پزشکی سلام