احساس افت و کاهش عزت نفس در طول یک تغییر شغلی یا سبک زندگی، مانند تبدیل شدن از یک دانشجوی تمام وقت به کسی می خواهد یک مسیر و شغل حرفه ای را آغاز کند، امری غیر معمول و غیر طبیعی نیست.
اما اینکه دائماً احساس کنید که دستاورد های واقعی زندگی شما همگی ساختگی هستند، داستان دیگری است. در این صورت ممکن است شما یک الگوی رفتاری به نام سندرم ایمپاستر (Imposter Syndrome) را تجربه کنید.
در حالی که این یک وضعیت رسمی بهداشت روانی نیست، این پدیده روانشناختی به طور کلی به عنوان احساس تقلب (یا به اصطلاح یک کلاهبرداری) پس از دستیابی به یک دستاورد مشروع و قانونی توصیف می شود. این سندرم که بیماری افراد موفق نیز مشهور است، شرایطی است که در آن فرد مبتلا شده، احساس می کند موفقیت هایش واقعی نبوده و یا استحقاق دستیابی به این وضعیت شغلی یا جایگاه اجتماعی فعلیش را که به سختی و به حق به دست آورده را ندارد.
چندین راه برای تشخیص ابتلا به سندرم ایمپاستر وجود دارد و همچنین روش هایی برای آزمایش اینکه آیا احساس تقلب در زندگی روزمره شما وجود دارد یا خیر. برای آشنایی با نشانه ها و کسب اطلاعات بیشتر در مورد این سندرم با ما تا انتهای این مقاله همراه شوید!
ویژگی های سندرم ایمپاستر
در حالی که سندروم ایمپاستر یک وضعیت پزشکی واقعی نیست، اما احساس تقلب به اندازه ای رایج است که محققان دهه هاست که بر روی آن مطالعه می کنند. چند ویژگی وجود دارد که سندرم ایمپاستر را از یک لغزش لحظه ای به وجود آمده در اعتماد به نفس متمایز می کند.
سندرم ایمپاستر تجربه احساس دائمی شک و تردید به خود و ناتوانی در باور موفقیت های خود، به ویژه در محیط های حرفه ای است. به عبارت دیگر، همانطور که از نامش پیداست، احساس می کنید که به جای یک فرد موفق، یک شیاد و یا یک کلاهبردار هستید.
برخی از افراد مبتلا به این سندرم همچنین ممکن است در مورد قرار گرفتن به عنوان یک فرد کلاهبردار در مورد موفقیت های شغلی یا زندگی خود احساس ترس یا اضطراب کنند، حتی زمانی که مدرک محکمی وجود دارد که موفقیت آنها توسط شایستگیشان به دست آمده و استحقاق جایگاه به دست آمده را دارند.
مجموعه‌ای از ویژگی های رسمی مرتبط با سندرم ایمپاستر وجود ندارد. اما بر اساس تعداد فزاینده ای از تحقیقات و مشاهدات، برخی از کارشناسان ویژگی های زیر را به عنوان نشانه هایی که اغلب در افرادی که تجربه سندرم ایمپاستر را گزارش می کنند، بیان کرده اند:
- چرخه ایمپاستر: جایی که یک کار یا تکلیف با داشتن آمادگی بیش از حد یا با به تعویق انداختن بیش از اندازه انجام می شود.
- کمال گرایی: که به عنوان “نیاز به بهترین بودن” توصیف می شود.
- ابرقهرمانی: رفتاری که می تواند مانند آمادگی بیش از حد برای انجام وظایف یا تکالیف در تلاش برای ظاهر شدن بیش از حد توانایی به نظر برسد.
- Atychiphobia (یا ترس از شکست): که تجربه اضطراب یا ترس از شرمسار شدن در صورت عدم دستیابی به یک کار خاص است.
- انکار شایستگی و توانایی: عادت به تنزل دادن یا کنار گذاشتن تجربه، هوش، مهارت ها یا استعداد ها.
- Achievemephobia (یا ترس از موفقیت): که دشواری در پذیرش موفقیت هایی است که ممکن است منجر به انتظارات یا حجم کاری بالاتر شود.
همچنین بخوانید >> سندرم استکهلم چیست؟ معرفی علائم، علل و درمان
چه چیز هایی باعث سندرم ایمپاستر می شوند؟
هیچ دلیل مستقیمی برای سندرم ایمپاستر وجود ندارد. در عوض، چند مؤلفه وجود دارد که می توانند برای ایجاد این احساسات با هم ترکیب شوند، از جمله:
- محیط خانواده: سبک های فرزند پروری و تربیت کودکی که ممکن است شامل یک محیط کنترل کننده یا قائل شدن ارزش بسیار بالایی برای موفقیت باشد.
- محیط اجتماعی: به ویژه آن محیط هایی که به حاشیه نشینی (حذف اجتماعی) مربوط می شوند، ممکن است باعث شوند افراد در گروه های اقلیت به موفقیت خود شک کنند یا احساس کنند که به آنها تعلق ندارند.
- شروع یک نقش جدید: مانند یک فرصت شغلی جدید یا مدرسه جدید و احساس فشار
- برخی از ویژگی های شخصیتی: مانند کمال گرایی یا روان رنجوری
عوامل خطر این سندرم کدامند؟
هرکسی ممکن است سندروم ایمپاستر را تجربه کند. با این حال، برخی از گروه ها ممکن است بیشتر از دیگران این احساس را تجربه کنند، از جمله:
- زنان
- افرادی از گروه های اقلیت نژادی، مانند کسانی که خود را سیاه پوست، لاتین تبار یا آسیایی می دانند
- دانش آموزان
افراد جوان تر - افرادی که افسردگی و اضطراب را تجربه می کنند
همچنین بخوانید >> اگر فرد مضطربی هستید، احتمالا حافظه ی ضعیف تری داشته باشید
راه های تشخیص سندرم ایمپاستر کدامند؟
اگرچه بسیاری از کارشناسان معتقدند که سندروم ایمپاستر یک پدیده واقعی است، اما این یک وضعیت پزشکی رسمی نیست که در دستورالعمل های تشخیصی سلامت روان ملی و بین‌المللی فهرست شده باشد. این امر بدان معناست که ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی نمی تواند مشکل شما را به همان روشی که مثلاً اضطراب یا افسردگی را تشخیص می دهد، شناسایی کند.
با این حال تعداد کمی از راه ها و ابزار ها هستند که می توانند شما را در تشخیص اینکه آیا به این سندرم مبتلا شده اید یا نه راهنمایی کنند.
یکی از متداول ترین معیار هایی که به جهت تشخیص ابتلا به این سندرم استفاده می شود، مقیاس کلنس (IP) یا همان Clance Imposter Phenomenon است. این ابزار مقیاس بندی، نظرات، نگرش ها و رفتار های خاص مرتبط با سندروم را ارزیابی و اندازه گیری می کند.
مقیاس IP Clance از 20 سوال تشکیل شده است که هدف آن کمک به ارزیابی مفاهیم مرتبط با سندروم ایمپاستر است. سوالاتی مانند:
- احساس شک فرد نسبت به هوش و توانایی های خود
- چقدر احتمال دارد که یک فرد موفقیتش را به بخت یا شانس نسبت دهد
- توانایی پذیرش یا تحقق یک عملکرد خوب
سؤالات ممکن است به صورت جملاتی مانند «در صورت امکان از ارزیابی اجتناب می کنم و می ترسم که دیگران مرا ارزیابی کنند» یا «می توانم این تصور را به وجود بیاورم که از آنچه واقعا هستم توانمند تر هستم». از شما پرسیده شوند.
نحوه ی پاسخ دهی شما به این سوالات نیز یکی از این عبارات است: اصلا درست نیست، به ندرت، گاهی اوقات، اغلب، یا بسیار درست است. هر یک از این پاسخ ها دارای رتبه یا عدد مربوطه بوده و در ارزیابی شما لحاظ می شوند.
از این رتبه بندی ها، یک نمره کل برای شما محاسبه می شود. این امتیاز نشان می دهد که آیا شما ممکن است اغلب احساسات فریبنده را تجربه کنید یا خیر و اگر چنین است، این سندرم تا چه حد ممکن است در زندگی شما دخالت داشته باشد.
همچنین بخوانید >> حمله پانیک (Panic Attack) چیست؟ علائم، نشانه ها، تشخیص و درمان
چگونه سندروم ایمپاستر را درمان کنیم؟
از آنجایی که این یک وضعیت رسمی سلامت روان نیست، هیچ درمان پزشکی پذیرفته و ثبت شده ای برای سندرم ایمپوستر وجود ندارد. با این حال، راه هایی برای پرداختن به احساسات و تأثیرات سندرم ایمپاستر بر زندگی شما وجود دارد.
ابتدا، در نظر بگیرید که آیا تجربه شما با سندروم ایمپاستر موقعیتی و موقتی است یا نه؟ مثلاً زمانی که به یک نقطه عطف کاری بزرگ یا جایگاه اجتماعی بالا می رسید این سندرم اتفاق می افتد یا همواره ثابت و فراگیر است؟ اگر احساسات فریبکارانه شما با افکار شما تداخل دارد یا کل روز شما را تحت الشعاع قرار می دهد، ممکن است بخواهید با یک ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی تماس بگیرید.
آنها می توانند شما را به یک متخصص مراقبت از سلامت روان ارجاع دهند که می تواند وضعیت شما را تجزیه و تحلیل کند و از طریق گزینه های غربالگری اضافی شما را سنجش و درمان کند. آنها ممکن است مدیریت احساسات فریبنده را از طریق موارد زیر پیشنهاد کنند:
- روان درمانی یا گفتار درمانی: برای کمک به فرد برای رسیدگی به افکار و رفتار های خاص.
- درمان شناختی رفتاری: نوعی روان درمانی که هدف آن شناسایی الگو های منفی تفکر و رفتار، بهبود مهارت های مقابله ای و ایجاد الگو های جدید است.
- مشاوره گروهی: قرار گیری و درمان در گروهی از افرادی که مشکل مشابهی را تجربه می کنند.
افرادی که سندرم ایمپاستر را تجربه می کنند ممکن است در معرض سایر مشکلات سلامت روان مانند اضطراب، افسردگی و فرسودگی شغلی باشند. در صورت نیاز به غربالگری اضافی، کمک گرفتن از یک ارائه دهنده سلامت روان، امری بسیار مهم است.
همچنین بخوانید >> هیپنوتیزم درمانی یا هیپوتراپی چیست؟
کلام پایانی
سندروم ایمپاستر یک الگوی رفتاری گزارش شده است که در آن فرد دائماً احساس عدم اعتماد به خود داشته و اغلب موفقیت های خود را به جای توانایی واقعی به شانس نسبت می دهد.
در حالی که این یک بیماری به طور رسمی قابل تشخیص نیست، اما محققان این پدیده را برای چندین دهه مشاهده کرده اند. فرد مبتلا به سندرم ایمپاستر ممکن است احساس کمال گرایی و همچنین ترس از شکست یا ترس از موفقیت را تجربه کند.
اگر فکر می‌کنید ممکن است به صورت دائمی و همیشگی درگیر این سندرم شده باشید، برای غربالگری و گزینه های درمانی احتمالی مانند درمان شناختی رفتاری، با یک ارائه دهنده مراقبت های سلامتی صحبت کنید.
ترجمه و بازنویسی شده توسط مجله پزشکی سلام