اگر خوردن دو الی سه وعده ماهی در هفته برای سلامتی خوب است، آیا می‌توانیم هر روز هفته ماهی بخوریم؟
معمولاً وزارت بهداشت توصیه می‌کند که هفته‌ای حداقل دو بار ماهی بخورید تا از عوایدش برای مغز و قلب بهره مند شوید. شاید این سوال برایتان پیش آمده باشد: اگر خوردن ماهی در دو روز از هفته خوب است، پس اگر هر روز ماهی بخوریم بهتر نیست؟
این سوالی است که متخصصین به صورت کامل به آن پاسخ نداده اند. همچنین این مساله به نوعی پیچیده است، چون فقط یک جنبه‌ی آن به سلامتی بر می گردد، زیرا خوردن هر روزه ی ماهی می تواند به محیط زیست آسیب برساند. اگر بخواهیم خیلی ساده به قضیه نگاه کنیم، آن قدر ماهی در دریا وجود ندارد که کل مردم بتوانند هر روز از این ماده غذایی بخورند.
اما متخصصین می گویند که خوردن غذای دریایی بیش از دو بار در هفته برای اکثر افراد خوب است.
دکتر Eric Rimm، استاد اپیدمیولوژی و تغذیه و رئیس اپیدمیولوژی قلبی-عروقی در دانشگاه هاروارد می‌گوید: «اکثر افراد اگر هر روز هم ماهی بخورند اتفاقی برایشان نمی افتد و قطعاً خوردن هر روزه ی ماهی از خوردن همه روزه ی گوشت قرمز بهتر است».
دکتر Eric Rimm می گوید که گروه های خاصی نظیر خانم های باردار هستند که نباید برخی از ماهی های خاص را به طور مداوم و در هر روز بخورند. وی توضیح می دهد که برخی از ماهی هایی که دارای چرخه ی عمر طولانی تری هستند، سموم زیستی نظیر جیوه را درونشان انباشته می‌کنند. به عنوان مثال می توان از اره ماهی و ماهی تن نام برد.
دکتر Eric Rimm افزود: چنین سمومی برای رشد و پرورش جنین مناسب نیستند. به همین دلیل، مصرف هر روزه ی چنین ماهی هایی برای کودکان نیز توصیه نمی شود.
بر اساس گفته های Theresa Sinicrope Talley، محقق California Sea Grant و انستیتوی اقیانوس شناسی Scripps در دانشگاه کالیفرنیا، جیوه در ماهی هایی که چرخه ی عمر کوتاه تری دارند، چندان مشکل ساز نمی شود. جیوه در بزرگسالان آسیب طولانی مدتی وارد نمی کند، اگر چه می تواند به صورت موقتی بر روی اعصاب تاثیر داشته باشد.
دکتر Eric Rimm می‌گوید: «گزارش هایی داستان گونه از مکان هایی وجود دارد که مردم در آنها هر روز ماهی می خورند و از مشکلات عصبی نظیر سرگیجه و عدم تمرکز رنج می برند. این افراد احتمالاً روزی دو بار سوشی یا ماهی تن می خورند. به آنها بگویید که این خوراک را متوقف کنند و به تدریج سطح جیوه در بدنشان پایین می آید. وقتی که این اتفاق بیافتد، علائم مربوط به مشکلات عصبی نیز از بین خواهند رفت».
دکتر Eric Rimm تصریح کرد: با این اوصاف، کماکان نمی توان جواب قاطعی به پرسش مطرح شده در ابتدای متن داد. وی توضیح می دهد: «هیچ تحقیق علمی تا کنون به مصرف روزانه‌ی ماهی نپرداخته است. اما مطالعات بسیار زیادی موجود هستند که مصرف هفته ای چند بار این ماده غذایی را با کاهش ابتلا به بیماری های قلبی نسبت داده اند».
همچنین بخوانید >> معرفی بهترین مواد غذایی برای حفظ سلامت قلب
دانشمندان اعتقاد دارند که منفعت ماهی برای قلب بیشتر از طریق اسید های چرب امگا ۳ موجود در آن ناشی می شود. این مواد مغذی همچنیت باعث بهبود قابلیت شناختی در بزرگسالان و توسعه ی مغز در کودکان می شوند.
اما در زمینه ی مشکلات زیستی، یک مقدار قضیه بغرنج می‌شود، برخی از متخصصین اعتقاد دارند که اگر ما مصرف ماهیمان را افزایش دهیم تا سال ۲۰۵۰ دیگر هیچ ماهی در دریا باقی نخواهد ماند.
دکتر Eric Rimm در این باره می گوید: «حتی اگر مردم صرفاً دو بار در هفته هم ماهی بخورند، می‌بایست استخر های مصنوعی پرورش ماهی را افزایش دهیم تا با کمبود روبرو نشویم».
آیا ماهی پرورشی مغذی تر از ماهی دریاست؟
دکتر Eric Rimm می‌گوید: «بستگی به نوع ماهی دارد. در برخی از موارد، انواع پرورشی مغذی تر است، زیرا امگا ۳ به عنوان غذا به این ماهی ها داده می شود و به همین دلیل، نسبت به گونه های دریایی پر بار تر می شوند».
دکتر Daniel D. Benetti، استاد و رئیس بخش آبزی پروری در دپارتمان جوامع و اکوسیستم ها در دانشگاه میامی تاکید می‌کند که استخر های پرورش ماهی در سرتاسر دنیا رو به افزایش هستند.
دکتر Daniel D. Benetti در این خصوص می گوید: «از سال ۲۰۱۵ به بعد، ما یک نقطه عطف بزرگ را پشت سر گذاشتیم. تولید غذا های دریایی ما از تولید گوشت قرمز پیشی گرفته است. ۶۶ میلیون تن غذای دریایی در مقابله با ۶۳ میلیون تن گوشت قرمز تولید می شود».
همچنین بخوانید >> ۱۱ فایده ی شگفت‌انگیز ماهی سالمون برای سلامتی
همچنین استخر های پرورش ماهی امروزه بیشتر با محیط زیست هماهنگ شده اند. تا کنون یکی از بزرگ ترین دغدغه های مربوط به استخر ها این بود که آنها چه غذایی به ماهیانشان می دهند.
معمولاً ماهیان قدیمی غذای انواع پرورشی جدید می شوند. اما دکتر Daniel D. Benetti می گوید که این موضوع در حال تغییر است و مسائل اقتصادی به عنوان محرک اصلی این تغییرات می‌باشند.
محققین در تلاشند که از گلوله های حاوی سویا برای تغذیه ی ماهی ها استفاده کنند. تهیه ی غذا از سویا بسیار ارزان تر از تهیه‌ی وعده ی غذای ماهی و روغن است. نکته اینجاست که می‌بایست گلوله‌ی سویا به شکلی درآید که ماهی پرورشی گول بخورد. دکتر Daniel D. Benetti می گوید: «ما این گلوله ها را به شکلی در می آوریم که شبیه ماهی و روغن باشد و بدین ترتیب گونه های پرورشی فریب خورده و آنها را می خورد».
اما Theresa Sinicrope Talley می گوید که پرورش ماهی در استخر به تنهایی کفایت نمی کند. وی می گوید که مصرف کنندگان نیز می‌بایست ذائقه ی خود را عوض کنند و همیشه دنبال گونه های لوکس نباشند. آنها می توانند از ماهی های کوچک تر، صدف، حلزون دریایی و حتی جلبک به عنوان غذای دریایی بهره بگیرند که هم رژیمشان را متنوع تر می کند و هم همان میزان از سلامتی را برایشان به همراه دارد.
» ترجمه و بازنویسی شده توسط مجله پزشکی سلام